19
'Dat is óók wat: nou hebben ze Jan Brceman doodgeschoten'.'
"Daar is niets aan verloren meende Nico. Maar Aetse
was er niet gerust op. "vVat te doen, als de moffen razzia
gaan houden
"Zorg in elk geval dat je joden weg zijn, vóór ze komen",
raadde Nico.
Naar dominee.
Dominee Loysen werd in vertrouwen genomen en door hem
kregen de joodse onderduikers, zes in getal (drie echtpa
ren, familie van elkaar), een tijdelijk onderduikadres bij
de familie Ott aan de Zuiddijk in de Beemster, dicht on
der Purmerend.
De verhuizing daarheen gebeurde in de nacht per fiets.
Dat wil zeggen, er was eigenlijk maar één fiets en Aetse
reed zelf op zijn transportfiets. Het werd een soort pen
deldienst. Aetse, gewend aan de vracht van zijn mand vol
kruidenierswaren boven het voorwiel, nam één van de da
mes op de lastdrager reed haar een kilometer of zo in
de richting van het nieuwe duikadres liet haar dan lopen
en keerde zelf terug om dame nummer twee te halen,
reed met haar een kilometer dame één voorbij zette dan
mevrouw twee op de weg en ging mevrouw eén halen. De
heren fietsten om de beurt een kilometer legden dan de
fiets in het gras naast de weg zodat de achterop komende
wandelaar hem naderhand kon overnemen. Enzovoorts.
Onvergetelijke_ geur
Eén van de mannen heeft mij, ZO jaar geleden, verteld:
"Toen we eindelijk bij de familie Ott in huis kwamen, wat
was cTat een verademing. Niet alleen was ons bange avon
tuur achter de rug, maar ik zal mijn levenlang de geur
niet vergeten die daar in huis hing: die mensen stookten
vruchtbomenhout in de kachel. De heer Ott was fruitkwe
ker. Het waren zulke vriendelijke mensen. Ze waren
christenen. Er werd gebeden voor het eten en de Bijbel
werd gelezen. Het was zo' n heel andere sfeer dan bij
Aetse in huis. vVeet u, ik ben een liberale jood, maar zo
als Aetse en zijn vrouw op elkaar konden vloeken en schel
den. En wij hoorden alles woord voor woord, terwijl we
op zolder zaten. Ze meenden het niet zo kwaad en ik ben
hem nog dankbaar dat hij ons in huis heeft genomen, maar
die twee weken bij de familie Ott waren voor ons een ver -
ademing.
