12
EEN BLIK OP DE KAART
De kaart op blz. 1 0 en 1 1 maakt deel uit van het werk
stuk wat we hebben ingediend in het kader van "Project
1840". 't Is 'n kaart uit 1825, die ongeveer de situatie
aangeeft zoals die in 1840 nog bestond in onze omgeving.
Het Grafter meer was toen nog niet droog gemaakt en
het landschap werd "gestoffeerd" met tientallen molens.
Ook voor wat de overige bebouwing betreft is de kaart
zeer gedetailleerd. Zie bijvoorbeeld de buurtschap Vink-
huizen en Noordeinde met z'n touwbanen. Toch is deze
kaart niet 100% betrouwbaar, gezien het feit dat op de
plaats van het Heerenhuis te Spijkerboor een molentje
staat afgebeeld. Afgezien van de vraag of daar echt ooit
een molen heeft gestaan, het Heerenhuis staat er al sinds
1788 en daarvóór stond er ook al een "jacht- en polder
huis". Wel juist is dat er omstreeks 1825 een vlotbrug
heeft gelegen, evenals bij de zaagmolen nabij West-Graft-
dijk.
De Rijper industriemolens in de Oostervennen, langs de
Beemster ringvaart ontbreken. Ze staan wel op de kaart
uit 1644 op blz. 15.
Nu we toch aan het vergelijken zijn, is het ook aardig het
kaartje in de vorige "Chronyke" er bij te nemen (blz. 7)
om bijvoorbeeld te constateren dat daarop 2 molens aan
de Glopdijk zijn getekend. Die aan de westkant zal de wa
termolen van de Sapmeer zijn geweest; de ander waar
schijnlijk de hennepklopper "De Eend". De aanduiding
"meelmolen" op pagina 10 van deze Chronyke is waar
schijnlijk niet juist. Volgens een akte uit 1840 stond "De
Eend" aan de Glopdijk en dat was een hennepkloppervan
o. a. Louwris Bruin en Abram Caton en nog enige parti
cipanten, onder wie Jan Boon. Het betreffende molenerf
is heden ten dage, als eilandje tegenover de boerderij van
Klinkhamer, nog goed herkenbaar.
Opmerkelijk is ook dat ten noorden van de Middelweg in
de Starnmeer nog geen boerderijen stonden in 1825. Al
thans niet op de kaart. En ten zuiden ervan maar 5. Dat is
momenteel het dubbele.
Het kaartfragment in de vorige Chronyke was uit 1856.
De verschillen, ook in lettertypen, zijn maar heel ge-
ring, doordat cartografen eikaars werk overnamen, soms
compleet met foutjes.
De originele kaarten zijn van het Hoogheemraadschap van
Uitwatrende Sluizen in Kennemerland en West-Friesland.
CB.
