Van piraat tot Weltevree... en hoe Jan Janse in Korea verzeild raakte Weltevree is na 362 jaar weer terug in De Rijp. Daar staat hij nu in prachtig brons, voor de grote kerk. Het dorp heeft zijn 17e eeuwse held, die het bracht tot in het Kore aanse hof. Wie was deze Weltevree Een koopman voor de V. O. G. de Verenigde Oostindische Compagnie? Een ontdekkings reiziger? Of iemand die voor slecht naar de Oost ging? Dat wij iets van Weltevree weten, danken we aan Hendrik Hamel, die samen met 35 andere Hollanders schipbreuk leed op het Koreaanse eiland Cheju, in 1653. Na zijn ontsnapping uit dat land, in 1666, beschrijft hij in zijn verslag over het vergaan van het jacht "De Sperwer" o. a. ook Jan Janse Weltevree, die in 1627 in Korea was beland. Dit verslag van Hamel was het eerste Europese boek dat het land en de cultuur van Korea beschreef. Van daar dat heden ten dage de Koreanen Hamel en diens mede schipbreukelingen eren met een monument op Cheju. Dit monument heeft niets te maken met Weltevree, zoals abu sievelijk in onze Nieuwe Chronyke van september 1987 ver meld staat. Een aantal "kwalijke" zaken uit het leven van Weltevree werden door Hamel niet vermeld in zijn boek, ofschoon hij er wel van op de hoogte was. Kwalijke zaken, die de 17e eeuwer om politieke en wellicht ook godsdienstige redenen beter maar niet kon weten. Nu, in 1989, wordt het tijd dat we Weltevree zien in het licht van zijn eigen geschiedenis. In dat opzicht doet het mij deugd dat het gemeentebestuur de moed heeft gehad, het beeld te plaatsen van een fascinerende avonturier, van wie de Amerikaanse historicus Gari Ledyard in zijn boek "The Dutch come to Korea" stelde dat Weltevree een piraat was die door zijn eigen slachtoffers werd veroordeeld - levenslange verbanning in Korea, waar Jan Jansz zich uit eindelijk wel tevree bevond. Weltevree was een tijdgenoot van Jan Pietrszoon Coen, die in 1619 met enig geweld tegen de inlanders Batavia stichtte op Java, als het ware op de puinhopen van het door hem verwoeste Jacatra (Djakarta). Het was de tijd van de 80-

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Een Nieuwe Chronyke van het Schermereiland - Graft-de Rijp en Schermer | 1989 | | pagina 9