De laatste jaren van de Rijper
haringvisserij
Vic Wijnekus
Het is dit jaar precies 100 jaar geleden dat het laatste
Rijper haringschip de haven van De Rijp verliet. In 1888 nl,
werd het loggerschip 'De Rijp', van de Maatschappij tot
Bevordering van Nijverheid in De Rijp, verkocht aan de rederij
Noordwijk. Het schip werd omgedoopt in 'Noordwijk' en kreeg
als thuishaven Vlaardingen.
De haringvisserij vanuit De Rijp had zichzelf al jaren over
leefd en werd alleen plichtmatig uitgeoefend, dwangmatig
zelfs, want de statuten van de door de reder Jan Boon jr
bij testament opgerichte Maatschappij tot Bevordering van
Nijverheid in De Rijp schreef de uitoefening ervan dwingend
voor. Al bij het leven van Jan Boon jr was de Rijper haring
visserij een volledig onrendabele bedrijfstak geweest, die
allang geen bestaansrecht meer had. Er moest ieder jaar dik
geld bij, maar Jan Boon jr had natuurlijk wel enige finan
ciële reserve en bleef de haringvisserij trouw. Dit wordt
treffend geïllustreerd in een brief van een collega-reder
uit Zwartewaal uit 1846 ...voor zoo ver wij eenigzins de
eer hebben Ue aangelegenheden te kennen, zullen de mindere
gunstige resultaten der haringvisscherij U persoonlijk niet
krenken, het is ook bij Ue meer liefhebberijwerk; in dez^n
toestand verkeert echter het minder getal der reeders, wij
vreezen dat veele bij ongunstige uitslag der zaak verpligt
zullen zijn om uit gebrek aan fondsen er van afzien, terwijl
bij andere de liefhebberij wordt uitgedoofd...
Jan Boon jr moet dit beamen, maar, antwoordt hij wij
moeten hopen... Met deze ijdele hoop zaten de latere commis
sarissen van de Maatschappij na de dood van Jan Boon jr
in 1847 mooi opgescheept.
Om de hoge uitrustingskosten te beperken bracht men het aan
tal schepen terug tot één. De laatste haringbuis was de
Maria Aurelia. Dit schip werd in 1874 verkocht en in plaats
daarvan liet men een moderne logger bouwen op de werf van
E.J. Bok en Zonen te Amsterdam. Het schip werd in 1875 op
stapel gezet en voer al in hetzelfde jaar uit. Het woog 79
ton en kostte bijna ƒ13.000,- Het werd trots 'De Rijp'