14
De meester van Oost-Graftdijk had echter niet alleen leer
lingen uit het dorp, maar ook van de Starnmeer en "ver
der van buiten", waarmee waarschijnlijk het naburige
Spijkerboor en een stuk Kanaaldijk zal zijn bedoeld.
Starnmeerders: dubbel tarief
De starnmeerse leerlingen van meester De Beurs moesten
anno 1799 bijna het dubbele betalen van de Oostgraftdij-
kers. Blijkbaar zag men in het (arme) dorp de boeren aan
de overkant van de ringvaart er voor aan dat zij wel wat
meer konden neertellen. Een Starnmeerse leerling moest
derhalve voor het leren lezen wekelijks 8 penningen beta
len; voor het schrijven een stuiver en 8 penningen en voor
rekenen en schrijven twee stuivers.
Gelijke broeders.
Alleen voor het onderwijs is psalm-zingen gold het "gelij
ke broeders, gelijke kappen", want dat kostte voor ieder
een een stuiver en acht penningen in de week.
Toch kende men ook al klein beetje wat we nu met een
groot woord "sociale bewogenheid" noemen, want meester
was verplicht de kinderen die onder directie van de armen-
voogden stonden, gratis onderwijs te geven.
De schooluren verschilden niet veel met die van nu: van
negen tot elf en van één tot half vier. Met uitzondering van
donderdag, want dan was meester 's middags vrij. Over
een eventuele vrije zaterdag(middag) wordt niet gerept.
Wel over de vakanties. Die waren elk jaar "te paasch,
pinkster, kersttijd en kermis tot den woensdag".
Gezellige deugden
Er stond ook het een en ander in meester's "arbeidscon
tract" over de wijze waarop hij zijn pupillen diende op te
voeden door de "kundigheden van lezen, schrijven, reke
nen en psalm-zingen te paren met de inboezeming en In
scherping van diepen Eerbied tot god en goddienst (let op
de hoofdletters'.), met weglaating nogtans van alle bemoeing
over gevoelens en leerbegrippen, der onderscheidene gods
dienstige genootschappen", teneinde "het opgroeiend mense
lijken burgerlijk geslacht, op te Leiden tot het uitoeffenen
van gezellige deugden". Straatje schoon
Meester had ook tot taak er zorg voor te dragen dat de
straat van de "gemene weg" af tot de school werd gewied,
geveegd en geschrobd. Er stond niet bij dat hij het zelf
moest doen; hij moest alleen zorgen dat het gebeurde. Wat
