4
van Peter Eggers. Het vertoont de Rijper haringen, welis
waar ongekroond, maar wel gekaakt. De keerzijde ver
toont de letter D. Cp de achterzijde van het Grafter loodje
staan een G en een D.
Ongebruikte loodjes, alle voorzien van kruisjes op het zgn.
bruggetje, zijn er eveneens met de detector opgespoord
in Graft. Ze moeten, volgens Peter, zijn verwerkt bij de
hoek van Graft. "In sommige stukken wordt gesproken van
t straatje bij de Waag van Graft". Peter vermoedt dat het
in deze gaat om waagloodjes die waren bedoeld voor par
tijen kaas. De zuivelprodukten van het Schermereiland
hadden in vroeger tijden al een goede naam. Hij vond er
ook Oosthuizer en Edammer loodjes. De Edammers her
kenbaar als zodanig door het wapen; de Oosthuizers door
het opschrift "Oosthuizen". Dat dorp was in de tijd waar
uit de loodjes dateren, al bekend om zijn kaaspakhuizen.
Ook in Noordeinde vond Peter zulke "kaasloodjes". En ook
deze vondsten berusten inmiddels in het museum.
Zeildoek en laken
Een loodje met opschrift "Kromnye dik" is waarschijnlijk
afkomstig uit de zeildoekweverij. Gezien het getal 50 heeft
het vermoedelijk gehangen aan een rol zeildoek van 50 el.
Leidse loodjes ontbreken al evenmin in de verzameling.
Eén ervan draagt het opschrift "gheblaevt mit wede" en de
afbeelding van de bekende Leidse sleutels.
"Vermoedelijk gaat het hier om een van de oudste loodjes,
eind lfe eeuw. Ik denk dat loodjes met deelbewerkings-
merken de oudste zijn", aldus Peter. "Later hebben de la-
Kenbewerkers wellicht hun eigen loodjes aan de stof ge
hecht. Voordien werd hun stempel in het algemeen gelden
de loodje van de stad of van het lakengilde geslagen. Het
zogenaamde "blauwen", waarvan op dit Leidse loodje spra
ke is, was het donker verven van de stof".
De vondst van het loodje duidt op het betrekken van laken
uit Leiden, door Grafters. De tweede grote plaats waar
men hier lakenstof kocht, was Alkmaar. Cok hiervan is
een gevonden lakenloodje het bewijs.
Stael en leeuwen
"Het was een bijzonder gaaf exemplaar, met als tekst
"1591 - Alcmaers anderhalf stael" en een al even gave
afbeelding van het Alkmaarse wapen. Om te begrijpen wat
het opschrift bedoelt uit te druklen, moet je weten dat de