HET VERDWENEN MOEDERDORP VAN GRAFT
Veel nederzettingen en dorpen zijn in de loop van
de geschiedenis verdwenen en al of niet elders weer
opgebouwd. Oorlogen, besmettelijke ziekten en
economische omstandigheden hebben hier een rol bij
gespeeld. In ons waterrijke gebied zijn bovendien
veranderingen van het waterpeil en landafslag door
stormen en overstromingen belangrijke factoren
geweest. Vooral in het laatste geval kon een dorp
in één klap verdwijnen. Toch blijft er bijna altijd
nog wel iets van een vroeger dorp bestaan. Zo
schreef Jan Adriaansz. Leeghwater in zijn Klein
Cronykje
In mijn jonkheit ben ik verscheiden maal gevaren
Graft af, West aan, tot aan het einde van de
Meer-Sloot. En aan de Zuit-zijde aan de slinker-
hant omdraaiende na de Grafdijker Meer, zo is
daar een plaats die men het oude Kerkhof noemt.
Daar heb ik in dien tijt gezien dat aldaar een
doodkist bloot gespoelt was, zo schijnt het wel
dat aldaar de begraaf plaetze eerst geweest is,
voor ende aleer dat het Dorp van Graft gestigt
is
Deze woorden prikkelen de verbeelding. Een kerkhof,
een kerk, een dorp dat volkomen in de vergetelheid
is geraakt? Dat dit mogelijk is bewijzen ons de
archeologische onderzoekingen in de Zaanstreek en
Waterland. Daar is de plaats van vele oude dorpen
uit de Middeleeuwen weer teruggevonden. Vaak liepen
deze dorpen op enige afstand vrijwel evenwijdig aan
de huidige dorpen. Het is een bekend verschijnsel
dat bij de vestiging van een nieuw dorp ook de
kerk eenvoudigweg opschoof langs de perceelsgrenzen
van de veenontginning. De veenontginningen in West-
Nederland vormen echter een verhaal op zich.
- 46 -
