teruitgang, in 1980 viel het doek voor
alle filialen van het bedrijf. Het pand
aan de Koningstraat is wegens stads
vernieuwingsplannen al jaren geleden
gesloopt. De beide panden aan de
Kanaalweg zijn gesloopt tijdens de
a&raak van de gehele Kanaalweg in
1944 in opdracht van de Duitsers.
Grunwald onder bedreiging zo spoe
dig mogelijk te vertrekken. Op 20
januari 1943 meldt de Helderse Cou
rant in een lange namenlijst van ver
trokken personen: "Weduwe Grun
wald - Brogholter en gezin naar
Amsterdam, naar Tintotrettostraat 7".
Het gezin vond onderdak bij familie.
Chinees restaurant
Nanking in het
Grunwald-pand
Beatrixstraat 92
v/h Keizerstraat
122.
Links bakkerij
Gebr. Pronk, rechts
Blokker rijwiel-,
bromfiets- en
motorenhandel, foto
1967.
Tweede Wereldoorlog
De Joodse familie Grunwald werd
zwaar getroffen in de Tweede Wereld
oorlog. Na het uitbreken van de oor
log evacueerden de bewoners van de
winkel in de Keizerstraat, het gezin
Meijer Grunwald en Johanna Brog-
holter met hun drie kinderen, naar
het veilige Oudesluis. Op de vlucht
voor de bombardementen die voor de
nabijgelegen Rijkswerf bestemd
waren. Vader Meijer Grunwald hield
tot in 1941 zoveel mogelijk de zaak in
de Keizerstraat aan. Op 25 februari
1942 overleed hij plotseling aan een
hartaanval op 65-jarige leeftijd.
Veel Joden waren inmiddels gedwon
gen te verhuizen naar Amsterdam. De
bezetter wilde hen daar concentreren
om de deportatie te vergemakkelijken.
De Joodse inwoners uit Den Helder
zijn niet op een bepaald moment gelast
naar Amsterdam te vertrekken. Daar
voor waren ze teveel uit Den Helder in
alle mogelijke richtingen gevlucht.
Maar de veldwachter van Oudesluis
sommeerde het geëvacueerde gezin
De weduwe Grunwald - Brogholter en
haar beide zoons Isaac en Anthonie
Hartog werden in maart 1943 naar
concentratiekamp Sobibor in Polen
weggevoerd en vermoord. Dochter
Caroline en haar dochtertje hebben na
onderduiking de oorlog overleefd.
Atelier
Na de oorlog verhuurde de tijdelijke
beheerder het pand aan Kousenfabriek
Hin, gevestigd te Haarlem. Er vonden
verbouwingen plaats om het pand
geschikt te maken voor atelier. Perso
neel kon zich aanmelden in hotel Bel-
levue aan de Spoorstraat, ook in de
omliggende dorpen werd personeel
gevraagd. De oprichter van het Haar
lemse kousenbedrijf was Cornelis Nico-
laas Hin, in 1869 geboren te Den Hel
der. Er kwamen twee filialen aan de
Bierstraat en een atelier aan de Janzen-
straat. Er werkten meer dan 160 meisjes
aan de productie van kousen. Het
bedrijf verhuisde in 1953 naar een
nieuw pand aan de Meeuwenstraat. Nu
bevindt zich Albert Heijn op die locatie.
Chinees restaurant Nanking
Maandagavond 24 augustus 1953
werd Chinees restaurant Nanking in
het pand aan de Keizerstraat voor de
aanwezige pers geopend: "Het is
ondergebracht in een der percelen waar
de ateliers van NV Hin tot voor kort
was gevestigdaldus de krant Eigena
ren waren Y.S. Hou en C. Chao met
hun echtgenoten. De volgende dag
ging het restaurant open voor het
publiek. Decennialang bleef het tot
het jaar 2012 een goed bekendstaand
Chinees restaurant met uitstekende
maaltijden. Een van de eerste adver
tenties luidde: "Houdt u van lekker
eten? Gaat u dan naar Chinees restau
rant Nanking Keizerstraat 122. Nasi
vanaf 1,35 - Bami vanaf 1,25".
Anno 2019
Het pand is familiebezit van erfgena
men van de familie Grunwald. Het
adres is gewijzigd van Keizerstraat
122 naar Beatrixstraat 92. Dit wegens
een verandering (doorbraak) in de
loop van de straten in de jaren 1960.
Het is bijzonder dat het pand er nog
staat, de nabijgelegen vooroorlogse
panden zijn wel afgebroken. Ondanks
dat het geen enkele monumentale
status heeft was affraak kennelijk
geen optie bij de noodzakelijke
opknapbeurt van de straat. Want in
het uitwerkingsplan uit 2008 staat
geschreven: "Verder komt aan de
Beatrixstraat nieuwbouw rondom een
aantal bestaande panden. Zo ontstaat
er geen massaal nieuwbouwblok, ter
wijl een deel van het huidige karakter
behouden blijft". Vervolgens omarmde
architectenbureau Geurst Schulze
het Grunwald-pand in hun plannen,
naast de nieuwbouw aan de
Beatrixstraat. Kortom, de laatste win
kel waar de familie Grunwald haar
handel in manufacturen dreef is
behouden gebleven. Inmiddels heeft
het na het vertrek van Chinees restau
rant Nanking alweer nieuwe bewo
ners, het Thais restaurant Powngtong.
10
f—J:H BBBBB
|M rnii bbbbb -
BBBBB .BBBBB BBBBB
