Knoopafteelding 7. Knopen van Bataafse Republiek en Koninkrijk Holland.
Bataafsche Republiek
Op het terrein kwamen ook zoge
naamde 'grote knopen' (zie afoeelding 7)
van uniformen van de periode Bataaf
sche Republiek (1795-1805) (nr. 3 en 4)
tevoorschijn, dat het 1e model is. De
nummers 2 en 7 zijn van het 2e model
en zijn ingevoerd voor 1799 (mogelijk
in 1797) en gebruikt tot het einde van
het Koninkrijk Holland in 1810. In de
beginperiode van het Koninkrijk Hol
land droegen veel militairen namelijk
nog het oude uniform van de Bataaf-
sche Republiek. Knoop met nummer 2
behoorde toe aan het 2e Regiment
Infanterie, dat in 1805 ontstaan is door
samenvoeging van 2e, 3e en 4e Bataljon
Infanterie. In 1808 heeft het 1e bataljon
van het regiment als onderdeel van de
Hollandse Brigade nog in de Spaanse
onaffiankelijkheidsoorlog gevochten
tegen de Spanjaarden.
Voor uniformen gold een afdraagperi-
ode. Iemand kreeg na een bepaalde tijd
(bijvoorbeeld 2 jaar) een nieuw uni
form. Als er een grote wijziging plaats
vond, werden de uniformen niet tegelijk
vervangen. Het was normaal dat in een
regiment oude en nieuwe uniformen
tegelijk gedragen werden. Zo zijn op het
Uniform van het 2e Regiment infanterie,
1806-1810. (Aquarel van Piepers)
OS&O terrein knopen (zie afoeelding 3)
gevonden van het type dat eind 1793
officieel al was afgeschaft.
De laatste knoop in afoeelding 7 met
het monogram VH of HV bestaat uit
hetzelfde materiaal als de genummerde
knopen en zal waarschijnlijk uit
dezelfde tijd komen. Vanwege de sier
lijke letters zou het een 'livrei' knoop
van een lakei of een knoop met de
voorletters van een kolonel kunnen zijn.
Het is bekend, dat sommige regimenten
in de Republiek voor 1795 eigen,
gemerkte uniformknopen hebben inge
voerd. Het materiaal van deze knopen
is maar 0,3mm dik en dus te fragiel om
kleding te sluiten. Ze zullen op de kle
ding genaaid zijn om te laten zien van
welke kolonel of regiment de soldaten
behoorden. De zilverkleurige knopen
hebben een houten achterkant met een
ijzeren oogje. Afmetingen zijn 18,5mm
en 24mm.
Knoopafteelding 9. Bataafse
knoop van de 'Gewapende
Burgermagt'.
Een andere knoop, die te maken heeft te
maken heeft met de Bataafse Republiek
(1795-1805), is de knoop in afoeelding 9
(diameter 17,3mm). De letters geven de
affiorting weer van de Gewapende Bur
germagt, die in 1796 is opgericht. Het
Bataafse volk wilde een Gewapende
Burgermagt, die haar vrijheid en onaf
hankelijkheid in die periode zou verde
digen. Het is zelfs zo geweest, dat ver
schillende steden een eigen Gewapende
Burgermagt hadden. Het is niet bekend
of Huisduinen en Den Helder een eigen
gewapende Burgermagt hadden.
Spaanse knopen
Op een gegeven moment werd er dieper
op het terrein gegraven en vond ik ver
schillende knopen met Spaanse tekst.
De vraag die bij me op kwam, was hoe
Spaanse knopen op dit terrein terecht
waren gekomen?
Ik had eens gelezen dat Spaanse krijgs
gevangenen mee hadden geholpen bij
de bouw van Fort Kijkduin. Op internet
kon ik alleen vinden dat 2692 Spaanse
krijgsgevangenen tussen 1811 en 1813
mee hebben geholpen met zware
grondwerkzaamheden bij de bouw van
Fort Kijkduin.
In 'Levend Verleden' uitgave september
2011 wordt beschreven, dat Napoleon
Fort Kijkduin bezocht en aan de
Spaanse krijgsgevangenen vroeg, waar
en wanneer ze gevangen waren geno
men. Ze gaven allemaal een ander ant
woord. Blijkbaar waren ze op verschil
lende locaties in Spanje gevangengeno
men. Meer is er tot nu niet bekend van
deze gevangenen in de geschiedschrij
ving van Huisduinen. Op het internet is
na intensief zoeken toch wel meer te
vinden over deze krijgsgevangenen.
In 1808 viel Frankrijk Spanje binnen en
begon de Spaanse onaffiankelijkheids-
oorlog, die tot 1814 duurde. Tijdens
deze oorlog werden ongeveer 65000
Spaanse soldaten krijgsgevangen
gemaakt en naar Frankrijk overge
bracht.
Tijdens de Franse revolutionaire (repu
blikeinse) periode waren gevangen
tegenstanders 'vijanden van de staat' en
werden daarom heel slecht behandeld.
Napoleon wilde echter, dat de gevange
nen menselijker werden behandeld.
Bekend is, toen Napoleon in 1811
Amsterdam bezocht tijdens zijn triom
fantelijke intocht, dat Spaanse krijgsge
vangenen meeliepen. Deze mannen
moeten toen wel in goede gezondheid
13