manschap bood in een brief
aan Philips II hun ontslag aan
als Granvelle niet zou vertrek
ken. Na het vertrek van Gran-
velle uit de Nederlanden ver
zoende Egmont zich met de
Spaanse koning.
De Beeldenstorm en de
komst van Alva
Als op 10 augustus 1566 de
Beeldenstorm uitbreekt, wordt
het verzet tegen de Spaanse
overheersing in de Nederlan
den groter. Als overtuigd
katholiek keurde Egmont de
Beeldenstorm ten zeerste af en
zwoer trouw aan de Spaanse
koning. Na het uitbreken van
de Beeldenstorm stuurde Phi
lips II Don Fernando de
Toledo -Alva- naar de Nederlanden
om orde op zaken te stellen. Willem
van Oranje ontvluchtte Brussel en
"nam naar het graafschap Nassau
(naar de Dillenburg) zijn weg".
Egmont en Hoorne besloten niet te
vluchten. Egmont: "Ik reken op de
vriendschap en goedheid van de
koning, ik heb hem naar eer en gewe
ten gediend." Volgens de overlevering
nam Egmont afscheid van Wil
lem van Oranje met de woor
den: "Vaarwel, prins zonder
land." Oranje antwoordde:
"Vaarwel, graaf zonder hoofd."
Voorvoelde hij wat er stond te
gebeuren? Of deze zinnen ove
rigens daadwerkelijk zijn
gesproken is niet met zeker
heid vast te stellen.
bijzondere rechtbank gebracht. Deze
rechtbank moest personen die deelge
nomen hadden aan de Beeldenstorm,
of op een andere manier sympathi
seerden met de opstand berechten.
Deze Raad van Beroerten (=onlusten)
(Frans: Conseil des Troubles) werd
door het volk Bloedraad genoemd,
vanwege de vele doodvonnissen.
Toen op 23 mei 1568 de Slag bij Heili-
hoofden. Het was duidelijk dat
hiermee het lot van Egmont en
Hoorne praktisch bezegeld was.
De Slag bij Heiligerlee wordt
over het algemeen aangehouden als
het begin van de Tachtigjarige Oor
log. Dat is dit jaar (2018) dus 450 jaar
geleden. Voor zover mij bekend is aan
dit feit in de media, of anderszins
geen aandacht besteed.
Op 3 juni worden Egmont en Hoorne
uit Gent naar Brussel overgebracht. In
P.C. Hooft's "Nederlandse Historiën
in het kort", samengesteld door M.
Nijhoff (Amsterdam 1947) lezen
we hierover: "Den derden der-
De graaf van Egmont geeft zijn
degen aan Alva, 1567. Titel op
object: Ontruk uw' vorst zyn
grootsten steun, deez' degen!".
Deze prent maakt deel uit van een
serie van 24 prenten met taferelen
uit het leven van prins Willem I,
1568-1584. Prentmaker Theodoor
Koning naar ontwerp van Jacobus
Buys. (Collectie Rijksmuseum
Amsterdam, RP-P-1907-4615)
gerlee (Groningen) plaatsvond
en de Spaanse troepen een
gevoelige nederlaag leden, liet
een woedende Alva als repre
saille 18 edelen in Brussel ont-
Arrestatie en executie van
Egmont en Hoorne
Alva liet Egmont en Hoorne
direct na zijn aankomst op 9
september 1567 arresteren. Zij
werden overgebracht naar
Gent en in het zogeheten Span
jaardskasteel opgesloten. In
december 1567 werden beide
edellieden wegens hoogverraad
voor de inmiddels ingerichte
zelve maand werden de graven
Egmondt en Hoorne uit de grote
burg van Gendt, onder wacht van
tien vendelen knechten, met een
vane paarden (groep ruiters) te
wagen tot Brussel en op de Markt
aldaar in het broodhuis gebracht.
Geen handvest des lands, geen
vrijheden der orde van den Vlieze
(Gulden Vlies), geen ootmoed,
aanzoek noch voorbede van
De laatste ogenblikken van de
graaf van Egmont in zijn cel,
voor zijn terechtstelling op 5
juni 1568. Prentmaker J.F.Ch.
Reckleben naar tekening van Johan
Wilhelm Kaiser, datering 1849
1851. (Collectie Rijksmuseum
Amsterdam RP-P-1905-753)
4
