U||
meerd bent hoe verschrikkelijk het leven
op Wieringen voor mij was en wat het
op den duur betekent om zo van de
wereld afgesloten te zijn. Je zult net als
ik blij zijn dat ik nu eindelijk naar
vrouw en kinderen kan teruggaan
Eerder al had de prins zich beklaagd
over zijn verblijf op Wieringen. Tegen
Sigurd von Ilsemann, adjudant van
keizer Wilhelm, zei hij: 'Ik houd het
niet lang meer op dat eiland uit; het
gevoel voortdurend te worden bewaakt
en niets nuttigs te kunnen doen, wordt
zo langzamerhand onverdraaglijk.'
In zijn afscheidsbrief aan de eilandbewo
ners schreef hij daarentegen: 'Lieve Wie-
ringer vrienden. Wanhopig, belasterd en
dakloos betrad ik in November 1918 uw
eiland. Hier vond ik rust, en menschelijke
deelneming en kwam ik tot mijzelven. De
weken werden maanden, de maanden
jaren. Reeds 5 jaar lang leefde ik in uw
midden. Gij bood mij gastvrijheid in uw
woningen aan en liet mij deelen in uw
vreugde en leed. Wij leerden elkander ken
nen, begrijpen en waarderen.... Oneindig
moeilijke jaren zijn het voor mij geweest,
ver van het vaderland en gezin, maar ze
zijn mij veraangenaamd en dragelijk
gemaakt door de vriendschap van de
Wieringer bevolking
Nog jarenlang bleef de kroonprins
contact houden met de burgemeester,
zijn 'cipier, die hem tot Duitsland had
begeleid. En met mr. Kan, zijn 'gevan
genisdirecteur'. Aan hem stuurde hij
briefes, waarin hij hem herhaaldelijk
bedankte voor zijn hulp en medewer
king om naar zijn vaderland te kun
nen terugkeren. Frankrijk, België en
Engeland waren des duivels over zijn
vrijlating. Zij hadden hem willen
berechten voor zijn aandeel in de
Grote Oorlog.
Kroonprins Wilhelm voerde het bevel
over een legerkorps aan het Westfront
in Noord-Frankrijk en België. Dit leger
speelde een grote rol in de mislukte
aanvallen op Verdun. Vanwege de vele
doden werd hij 'de slachter van Ver
dun' genoemd. Zijn reputatie kwam
ook in een kwaad daglicht te staan
door zijn talloze amoureuze avontuur
tjes aan het front met Franse vrouwen.
Wilhelm had op Wieringen te maken
met drie burgemeesters: A.Peereboom
(tot 1920) L.C. Kolff sr. (tot 1922) en
daarna L.C. Kolff jr. Mr. J.B. Kan,
secretaris-generaal in algemene dienst,
was de vader van cabaretier Wim Kan.
Hij werd in 1926 minister. Prins Wil
helm sympathiseerde met de nazi's
totdat hem duidelijk werd dat Hitler er
niet over peinsde de monarchie te her
stellen. Hij overleed in 1951.
Levy Grunwald dreef met zijn broer en
zus de manufacturenzaak 'De Zon' in
Den Helder en ging geregeld naar
Wieringen om vaste klanten te bezoe
ken. Hij ontmoette de kroonprins
meerdere malen. Hij was ook free
lance-journalist en schreef boekjes,
onder meer over de Blauwe Zeerid
ders. Hij organiseerde acties om het
reddingwezen en Dorus Rijkers finan
cieel te ondersteunen. In 1936 ver
huisde hij met zijn gezin naar Amster
dam. Hij en zijn vrouw overleefden
concentratiekamp Theresiënstadt.
Bronnen:
Nationaal Archief, collectie Kolff
2.21.281.46 inv.nr 1; collectie
J.B. Kan 2.21.375 inv.nrs 11 en
14; 'Wilhelm, de Banneling van
Wieringen', Levy Grunwald;
'Wilhelm II in Nederland 1918
1941, Sigurd von Ilsemann;
historische kranten www.delpher.
nl; L.C. Kolff, een vergeten Epenaar,
Historische Vereniging Ampt
- Epe, dec. 2013; Wieringen de
burgemeestersfamilie Peereboom
in Op de Hoogte, tijdschrift HV
Wieringen, 10e jaargang, nr. 5, 1998.
Kroonprins Wilhelm met burgemeester Kolff sr. en zijn (in Duitsland geboren) vrouw.
(Collectie HVWieringen)
De Historische Vereniging Wieringen heeft de voormalige smederij van Jan Luyt
in Hippolytushoef voorzien van oude foto's. De prins (links) smeedde hier vaak
hoefijzers. (Foto Jan Wessels)
uwL
imrim»"- "Ja*
jan i' «s.
kp Ls»r«<»
Jm
WWW.HISTOBISCHWIEPINGEN I
25