In zijn memoires rept de kroonprins
met geen woord over de aanmerkin
gen op zijn gedrag. Hij is zelfs vol lof
over burgemeester Peereboom. 'In
den beginne was hij de eenige, die den
mensch zag, alle vooroordeelen op zij
schuivend, - en dien mensch hielp. Hij
en zijn gezin. En hem en zijn warm
voelende, flinke vrouw dank ik menige
kleine verbetering van mijn bescheiden
huishouding in de pastorie.'
De kroonprins slaagde erin zijn relatie
met de eilandbewoners te verbeteren,
mede door zijn vrijgevigheid. Kinde
ren brachten zelfs een aubade op zijn
verjaardag. Zijn drang naar amou
reuze avontuurtjes bleef, maar herha
ling van publieke schandaaltjes wist
hij te voorkomen. Volgens geruchten
zou hij op Wieringen buitenechtelijke
kinderen hebben nagelaten. In de
nalatenschap van burgemeester Pee
reboom zijn liefdesbrieven gevonden
die gericht waren aan de prins. Soms
ontsnapte de prins aan de aandacht
van zijn begeleider (de burgemeester)
wanneer hij - met toestemming van
Den Haag - het vasteland bezocht.
De kroonprins op klompen. "Uit zijn
withouten bemodderde klompen staken
gelige stroosprieten". Een illustratie van
de Helderse kunstenaar Leo Pinkhof in
het boekje van Levy Grunwald.
Helderse ondernemers
Behalve van vrouwen kreeg de prins
ook brieven van kooplieden, die aan
hem een centje hoopten te verdienen.
Een van hen was Levy Grunwald uit
Den Helder. Hij schreef zelfs een
boekje over zijn ontmoetingen met
prins Wilhelm en zijn pogingen om
hem als klant te paaien. 'Zoo jullie
weten, was ik in dien tijd in het manu
facturen- en heerenkledingbedrijf
werkzaam, en liet ik mij in die dagen,
al zeg ik het zelf, de kaas niet van mijn
brood eten. Als er ook maar iets ver
diend kon worden was ik er als de kip
pen bij', bekent hij eerlijk.
'Nauwelijks was de kroonprins dan ook
op Wieringen, of reeds den volgenden
dag stuurde ik hem een staal blauw
marineduffel met een begeleidend schrij
ven waarin ik meedeelde, dat ik hem
zoo'n jas voor een spotkoopje wilde leve
ren en bij mijn bezoek op Wieringen (ik
kwam dien tijd zeer veel op het eiland)
hem met andere monsters zou bezoeken.
Warempel hoor, ik had beet! Den volgen
den dag, komt daar met de post een brief
met een keizerskroontje er op, dat ik, als
den kroonprins iets noodig had, op zijn
klandizie kon rekenen. Nu dacht ik, je
moet het ijzer smeden, terwijl het heet is
en hoewel ik in een koning, prins of kei
zer absoluut niets anders zag, dan een
mensch gelijk wij allemaal zijn, begaf ik
mij, toch wel wat nieuwsgierig naar mijn
keizerlijke Wieringer klant in spé. Vooraf
had ik hem een gedrukte circulaire, mijn
komst aankondigende, toegezonden
Met de postboot vertrok de Helderse
manufacturier vanuit Van Ewijcksluis
naar de Haukes, een tochtje van een
half uur.
Koel-wreed
Grunwald: 'Op den eenzaam verlaten,
met karrensporen diep doorploegden
slikweg, die naar het in sombere mist
gehulde Oosterland leidde, ontmoette ik
den man, over wien in dien tijd de
geheele menschen- en krantenwereld
praatte en schreef. Langzaam, met een
grooten hond naast zich, naderde hij mij
door den mistigen nevel. Die man daar
voor mij, was dus de incarnatie, de ver
persoonlijking van het verfoeilijke Duit-
sche militaire stelsel. Hij was het dus, die
koel-wreed miljoenen menschenkinderen
den dood zou hebben ingezonden.
'Een sjofele, ruigharige, zeeduffelsche
visschersjas hing hem zonder eenige
coupe om het lijf; aan den voeten droeg
hij ruwe houten witte klompen, waar
uit spichtig gele stroohalmen staken en
waaromheen grauwe modderbrij
spette, die zwaar en dik, in drassige
klonten op den weg lag. Een oude
bruine vilthoed bedekte zijn hoofd
Grunwald hield prins Wilhelm voor
dat de burgemeester, de vice-admi-
raal, de minister en alle Hollanders bij
hem een winterjas in duffel kopen.
'Wij zijn het eenigst adres ervoor in
Holland, loog ik brutaalweg met een
stalen gezicht! Wij hebben een duffelfa-
briek!' Hoewel Grunwald voor 90
Hollandse guldens een jas wilde leve
ren, hield de kroonprins toch vast aan
de vissersjas die hij voor 80 gulden
had gekocht en die hem naar eigen
zeggen voldoende beschutting bood
tegen de (spaanse) griep en de kou.
Een andere Helderse ondernemer die
met kroonprins in contact kwam was
bloemist Th. Adriaanse. Hij kreeg
opdracht de tuinen van de pastorie te
verfraaien toen in september 1919 de
echtgenote van de banneling met enkele
van hun kinderen op bezoek kwam.
Aan publiciteit had de verbannen prins
geen gebrek. Hij liet zich gewillig foto
graferen wanneer hij bij Jan Luyt bezig
was met het smeden van hoefijzers. De
sigarettenpeuken die hij weggooide,
werden als souvenir verzameld.
Verschrikkelijk
Zijn plotselinge vertrek op 9 november
1923, omgeven met een waas van
geheimzinnigheid, liet op Wieringen
een grote leegte achter. De Duitse rege
ring had zijn verzoek om naar zijn
vaderland terug te keren, ingewilligd.
De prins lichtte zijn vader, keizer Wil
helm, geïnterneerd in Doorn, per brief
in. 'Je zult mijn besluit des te beter
begrijpen als je er precies over geïnfor-
24
