Brokjes Helderse geschiedenis
OOST.#*
John van der Kuijl
De afleveringen van juni en
december 2017 van het fraaie
kwartaalblad Levend Verleden van
de HHV, dat al vele jaren in mijn
Portugese brievenbus valt, waren
aanleiding dit verhaal te publi
ceren. Een aantal artikelen raakt
aan mijn eigen familiegeschiede
nis. Mijn moeder, Aaltje Bakker,
was ooit kindermeisje in het gezin
waar Iek van Gelder opgroeide en
de foto van de Apostolische kerst
viering in het artikel van Rens
Schendelaar is onderdeel van het
verleden van de familie Van der
Kuijl. Tenslotte sta ik even stil bij
de 80ste verjaardag van het gebouw
van het Apostolisch Genootschap
aan de Sumatrastraat.
Kindermeisje bij
de familie Van Gelder
Mijn grootvader, Pieter Simonsz Bak
ker, werd geboren op de familieboerde
rij aan de Mienterglop in De Koog op
Izak (Iek) van Gelder. Waarschijnlijk 1917.
Jj
Boerderij De Lange Gang in Oost op Texel waar overgrootvader Simon Bakker met
zijn gezin vanaf 1868 woonde.
Texel in 1865. De boeren op Texel com
bineerden in vele gevallen de beroepen
van boer en visserman. De stukjes
grond waren in het algemeen betrekke
lijk klein en brachten op die schrale
grond bovendien weinig op. Pieter en
zijn broers hebben in de viswateren
rond Texel in kleine zeilscheepjes nood
gedwongen hun vissersbestaan opge
bouwd. In 1869 hield de familie Simon
Bakker het boerengeploeter voor gezien
en verkocht de hoeve.
Mijn grootmoeder, Antje van der Bijl,
is eveneens geboren in 1865 en wel in
de Geldersche buurt in Anna Pau-
lowna. Haar ouders streken daar van
uit Opheusden neer in 1860, onder
leiding van de in die jaren bekende
dominee O.G. Heldring.
Heldring trok zich het lot van de
arme bevolking in de Betuwe aan en
organiseerde een verhuizing voor vele
tientallen straatarme dijkwerkers, die
aan het werk konden met het in cul
tuur brengen van de weerbarstige
jonge Anna Paulowna polder.
Pieter Bakker en Antje van der Bijl
trouwden op Texel in 1891 waar zij
een hoekje hadden gevonden in de
boerderij "De Lange Gang" in Oost.
Simon (1892) en Flora (1895) werden
daar geboren en opa nam twee
belangrijke besluiten. Hij gaf in 1896
in Makkum opdracht een vissersboot
te bouwen en bereidde zijn verhuizing
voor naar Den Helder. De wateren
rond Texel leken totaal leeggevist en
vanuit Den Helder met een groter
schip (een botter of blazer van 15
meter lang met een waterverplaatsing
van 58 kuub) dacht hij meer succesvol
te kunnen worden. Het schip ging
weliswaar "Twee Gebroeders" heten,
maar Arie, de jongere broer en part
ner van opa, verdronk tijdens de
zware storm bij Groote Keeten op 27
maart 1896, tezamen met nog acht
andere Texelse visserlui. Volgens
overlevering was opa de dans ont
sprongen, omdat hij die dag was
thuisgebleven wegens de beet van een
pieterman. Een pieterman is een roof
vis met venijnige stekels die ook nog
eens gif af kunnen scheiden.
De HD168 van opa werd in 1913
omgenummerd naar HD130.
Op 1 juni 1897 verhuisde het gezin
Bakker naar Den Helder. Via de Vis-
straat en de Brouwerstraat kwamen
zij in de Wagenstraat op nr. 12
terecht. Het gezin was inmiddels uit-
24
