De rode poon werd in de ondiepten van de Noordzee gevangen, illustratie Richard
Lydekker (1849-1915), Brits bioloog. (University of California Libraries, USA)
Artis aquarium, prent van E. Binger circa 1900. (Collectie Stadsarchief Amsterdam)
werkzaam waren aan het schoon
maken en inkuipen van vis. De firma
had ook een ansjoviszouterij te
Enkhuizen.
In de zomer van 1882 werd de
eerste vis uit Nieuwediep geleverd,
een mul, ook wel de 'koning van de
poon' genoemd, een zeldzame vis die
in kustwateren voorkomt. De vele
vistransporten die Von Oterendorp
Slis uit Nieuwediep naar Artis zonden
gingen per trein naar Amsterdam.
Voordat de vis op transport ging
werd het in de haven het Nieuwediep
in karen in leven gehouden. Een
kaar, ook wel bun of beun genoemd,
is een afsluitbare kist op en in de
scheepsbodem waarbij in de bodem
gaatjes zijn aangebracht, die voor de
doorstroom van vers water zorgt.
Vanaf de haven ging het met paard
en wagen naar het treinstation. In
de beginjaren hebben de vissen van
het transport te lijden gehad en het
ging daarom vaak mis. Het water
moest zuiver en luchthoudend zijn
en een lage temperatuur hebben,
maar dat was bijna niet haalbaar
in die tijd. Desondanks zijn er vele
vistransporten vanuit de Helderse
haven naar Artis vervoerd. De krant
maakte er regelmatig melding van,
zoals in mei 1888, "In het aquarium
van Artis is nu een fraaie verzameling
van snotdolven te zien. Terwijl een
paar vrouwelijke exemplaren zwart
van kleur zijn, prijken de talrijke
mannetjes thans in hun geelachtig-
rood prachtskleed. De firma Von
Oterendorp Slis verzamelde deze
vissen voor het aquarium", aldus de
krant. En in november 1889, "Een
reuzenhaai, een zeldzame gast in de
Noordzee, werd door een Enkhuizer
visser alhier aangebracht. Door
de heren Von Oterendorp Slis,
vishandelaren alhier, werd het fraaie
dier aangekocht en aan professor
Max Weber te Amsterdam gezonden,
die het in het laboratorium der
universiteit ontleedde". En in februari
1883, "Sedert gisteren is het aquarium
onzer diergaarde door toedoen van
de firma Von Oterendorp Slis,
zeevishandelaren te Nieuwediep,
in het bezit gekomen van een
zogenaamde zeewolf of zeekat, een
merkwaardige vis van ongeveer 1
meter lengte. In de Noordzee komt hij
vrij algemeen voor, vooral bij IJsland,
waar de bewoners hem gezouten of
gerookt nuttigen, van zijn huid leder
en van de gal, zeep bereiden".
Zo zijn er vanuit Nieuwediep vele
vissoorten, waaronder zeer zeldzame,
in het Artis aquarium gekomen.
Zoals een lipvis die in een fuik voor
de Helderse dijk was gevangen. En
de in fuiken gevangen zwartooglipvis
en een meun. Maar ook de meer
algemenere zeenaalden die in
september en oktober te Nieuwediep
in fuiken werden gevangen. Makrelen
daarentegen waren niet geschikt,
zij overleefden het transport niet,
ondanks pogingen in de jaren 1880
bleven zij slechts een paar dagen in
leven. Pietermannen, met hun kleur
een van de fraaiste vissoorten die
aan onze kust voorkomt, waren zeer
geschikt en bleven minstens een
21
