VER DWALEN XIII De gedenksteen voor de Laurens Brandligtdam in de werkplaats van beeldhouwer Erik Verheul. Ko Minneboo Afgelopen jaren kreeg ik meer dere keren de vraag wie of wat er volgens mij het belangrijkste voor Den Helder is geweest. Zo herin ner ik mij die vraag tijdens een rondleiding met een aantal leden van de Alkmaarse Historische Ver eniging. Een vereniging die veel ouder is dan de HHV en al heel lang een belangrijke rol heeft in die stad. Als iemand iets over de Helderse geschiedenis wil weten komt die vraag ook vaak als de naam van Napoleon valt. De meningen van de vraagstellers zijn daarbij meestal behoorlijk verdeeld. Wie of wat is waarom wel of niet belangrijk geweest. Eigenlijk een onmogelijke vraag. William Shakespeare (1564 1616) zei het al: What's in a name. Zo ben ik blij dat het gemeentebestuur van Den Helder dit jaar de oude vang- dam in het Balgzand officieel de histo risch correcte naam 'Laurens Brandligt dam' heeft gegeven. Plotseling kwam de discussie over de naam van die vang- dam in een stroomversnelling terecht, die stroomversnelling past trouwens wel bij haar eeuwenoude functie voor het Nieuwe Diep. Met dank aan TEDx Den Helder, en Erik Verheul in het bijzonder, staat er sinds 24 juli zelfs een fraaie gedenksteen op de dam. In Levend Verleden van december 2016 stond nog mijn wens dat op 16 januari 2018, ofwel exact 50 jaar na de opening van de Laurens Brandligtbrug, die voor de groei van Nieuwediep zo onmisbare dam de correcte naam zou krijgen, een naam waarmee de onjuiste naoorlogse volksnaam zou worden gecorrigeerd. Dit voorjaar was ik op Corsica, het eiland waar Napoleon vandaan kwam. Tot mijn verrassing ontdekte ik dat Napoleon daar tot op de dag van van daag niet als held wordt gezien, maar als landverrader. Zijn landgenoot Pascal Paoli (1725-1807) is de natio nale held. Die bracht vooruitgang en democratie, Napoleon oorlog en bezetting. Pascal Paoli moest, net zoals bij ons stadhouder Willem V, zijn land verlaten en stierf als balling in Londen. Napoleons broer Lodewijk, die de eerste Hollandse koning was (1806 1810) komt hier toch ook wel wat beter uit de verf, zeker op cultureel gebied. Hij veranderde het stadhuis van Amsterdam tot Koninklijk Paleis. Hij stichtte de Koninklijke Biblio theek en de Koninklijke Academie van Wetenschappen. Om Nederland als zelfstandige staat te laten voortbe staan deed hij in 1810 ten gunste van zijn zoon Lodewijk II afstand van de troon, maar zelfs dat gebaar kon zijn krijgslustige en op macht beluste broer niet tegenhouden. Ik heb al eerder laten weten dat het belang van Napoleon in de geschiede nis van Den Helder volgens mij wat overdreven wordt. Zijn lange schrik bewind heeft Europa, ons land en ook Helder en Huisduinen meer gekost dan opgeleverd. Zo was bijvoorbeeld onze kielplaats 'Het Nieuwe Werk' pas een jaar oud toen de Fransen ons land in 1792 voor de eerste keer binnenvie len. Alle aandacht werd daardoor op de verdediging in het zuiden van ons land gericht. Ook de nog jonge in de Krimpenerwaard geboren Jan Blan ken moest daar helpen. Bijna 10 jaar later, in 1803, werd tijdens de Bataafse Republiek (Bataafs Gemenebest) als reactie op de landing in 1799 van de Engelsen en de Russen een plan van dezelfde Jan Blanken, na de nodige eerdere studies, voor een nieuwe uit breiding en bescherming van Helder en Nieuwe Diep vastgesteld. Het door het Franse leger in 1812 goedge keurde plan is daarop gebaseerd. Na de Franse bezetting kwam de toenma lige wederopbouw onder Koning Wil lem I pas echt van de grond, maar die plannen zagen er toch anders uit. Het is daarbij goed om te bedenken dat de Staats-Spaanse linies in het zuiden van ons land (Zeeuws-Vlaanderen) toen al honderden jaren oud waren. Jan Blanken moet uiteraard ook van die linies geweten hebben. Wederopbouw van Den Helder na de Tweede Wereldoorlog Met de opening van de Laurens Brandligtbrug kwam in 1968 een vol- 15

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Levend Verleden - Den Helder | 2017 | | pagina 15