Trintgast - Trentgeest - Koegras
Karel Numan
In Schagen ligt tussen de Loet en
het Noord een straat(je) luisterend
naar de naam Rensgars. Het gaat
om de 'doorsteek' van de Loet
naar het Noord, mogelijk ooit
alleen maar de achtertuinen van
de panden aan de noordkant van
de Herenstraat, grenzend aan het
water dat Loet en Noord verbond.
De meest oostelijke tuin van die panden
lag tegen het kerkhof aan, toen nog op
het terrein bij de kerk gesitueerd, sedert
het verzetten van de wet aan het eind
van de 16e eeuw de hervormde kerk van
Schagen. Begin 17e eeuw stonden aan
Trintgast ('t Rintgast) als huizen.
Het Rensgars, zegt men in Schagen. Dit
straatje heeft die naam nog niet zo lang.
In de loop van de 19e eeuw is de oor
spronkelijke naam verdwenen. Die
luidde Trintgast. In het boek de 'Veldna
men van Schagen' ondernam ik een
poging die naam te verklaren. Ik dacht
aan 'gast', dat we ook tegenkomen als
geest. Bijvoorbeeld in Geestmerambacht,
maar ook in de plaatsnamen Grotegast
en Oegstgeest. Verder vinden we een
gebied in Friesland dat Gaasterland als
naam heeft. Het woord duidt iets hoger
gelegen zanderige grond aan. De uitzon
dering daarop wat het zanderige betreft
vormt Gaasterland, want daar gaat het
om een oeroude keileemrug.
Maar 'trint', wat betekent dat? In 'Veldna
men van Schagen' koos ik voor het vol
gende. De 't' is het lidwoord 'het'. Dat
komt vaker voor, zie Tjaarsdorp en Tjal-
lewal, beide in Schagen. Maar 'rint'? Ik
dacht toen nog niet aan 'rund', maar wel
aan 'rinnen', stromen. Dat hangt samen
met het gegeven dat Trintgast ook het
water aanduidt dat tussen de Loet en het
water langs Noord loopt. Een stroompje
langs de geestgrond. Die geestgrond
vinden we in de Zandvenne, een gebied
tussen de Menesweg en de Hale, in het
westen begrensd door de Oudedijk. Het
genoemde water loopt erlangs bij de
Hale en vormt daarmee samen de grens
met overige noordelijk ervan gelegen
poldertjes. Tussen de Trintgast en de
Zandvenne ligt nog een ander poldertje,
de Misselkaag en het land grenzend aan
de Lagezijde van het Noord en de Loet.
14
Kaart van Het Koegras uit 1662. Het noorden is links. De volgende benamingen zijn daarop te vinden: 1: de Helder; 2:
Huijsduijnen; 3: de Huijsduijner nollen; 4: Zantdijk; 5: Dubbelduijn; 6:'t Nieuwediep; 7: Danskarn (Dansgarn); 8: 't Dorp; 9: de
Schoote; 10: Reinkezant; 11: 't Middelstuk; 12: de Gast (de Garst); 13: Quelderduijn; 14: Koegras; 15: d' Harssenzandt. (Noord
Hollands Archief, Collectie Rijkswaterstaat, NL-HlmNHA_269_0675)
fait O
lij S ('liijru r-
24
