Portret van Frederik (Willem Frederik Karel), prins
der Nederlanden, als grootmeester der vrijmetselaren.
Prentmaker Dirk Sluyter naar een schilderij van
Harmanus Langerveld, Amsterdam 1817.
(Rijksmuseum Amsterdam, RP-P-OB-105.316)
antwoord. De datum van oprichting
van de loge Willem Frederik
Karel is dus 19 november 1825.
Deze brief, de zogenaamde con-
stitutiebrief, ondertekend
namens prins Frederik, de Groot
meester Nationaal (de landelijke
voorzitter) bevindt zich in het
archief van de loge Willem Fre-
derik Karel. Helaas, het jaarge
tijde staat een directe installatie
van de loge in de weg. Wel mag
zij onder strikte voorwaarden
gaan werken.
De loge groeit en bloeit. Zij die
aankloppen, hebben uiteenlo
pende beroepen: timmerman,
horlogemaker, schilder, adel
borst, officier, aannemer,
scheepskapitein. Voor de bijeen
komsten op de vrijdagavond
heeft het bestuur de achterzaal
van het etablissement Concordia
aan het einde van de Kanaalweg
gehuurd. Deze herberg moet
ergens hebben gestaan tussen het
Westplein (nu Helden
der Zeeplein) en de plek
waar in latere jaren de
synagoge staat. Concor-
dia is een druk bezocht
café. In de achterzaal is
het vele lawaai erg sto
rend, vooral bij de uit
voering van rituelen.
Voor het bedienen is een
servant, een bediende,
aangesteld, broeder Hof
stede. Inderdaad, broe
der, want om zijn werk te
kunnen doen, moet hij
wel ingewijd zijn, als
leerling. Dat is vol
doende. De loge heeft
geen gelukkige hand met
zijn aanstelling. De ser
vant doet zich niet echt
kennen als vrijmetselaar.
Wel tooit hij zich als dus
danig. Hij laat bezoekers
toe in de loge, en gaat
dikwijls met zijn schoots
vel in het café zitten. Er
volgt zelfs ruzie met kastelein Mole-
De loge Willem Frederik Karel, Molengracht 5.
van de vrijmetselarij op 13 september 2014.
naar. Die beschuldigt de servant van
het stelen van olie uit een vat, om
daarmee de lampen in de loge te vul
len. Eindelijk, in het voorjaar van
1826, op 8 mei, vindt de installatie
van de loge plaats. Het is niet onver
wacht, maar toch zal de brief met de
mededeling dat prins Frederik helaas
is verhinderd, de plaatselijke vrijmet
selaars diep teleurgesteld hebben. In
zijn plaats komt de vicepresident, Jan
Schouten. Hij komt, vergezeld door
de hoofdbestuursleden P.H. Barnaart,
J. Prins, J.A. van der Veen en J. Kor-
ver. De installatie is indrukwekkend,
feestelijk opgeluisterd door de plaat
selijke Harmonie. De afvaardiging
neemt het ervan. Zij declareert de
kosten ten bedrage van 68,70. Zelfs
met weinig fantasie zie je de plaatse
lijke broeders naar lucht happen.
Overigens, dit bedrag, omgerekend in
euro's, is recent door het huidige
hoofdbestuur teruggestort op de reke
ning van de loge. Een ludiek gebaar.
De functie van commissaris van poli
tie komt te vervallen. Door wijziging
van het binnenlands bestuur worden
de burgemeesters belast met
het politiebeheer. De eerste
burgemeester van Den Hel
der, Jan in 't Velt, krijgt ook
de titel van directeur van
politie van Den Helder en
Zijpe. Hij is eveneens vrij
metselaar. Pieter
d'Armandville vertrekt met
stille trom. Hij is slechts een
spanne tijds in Helder, maar
drukt onmiskenbaar zijn
stempel op de lokale samen
leving. Hij laat meer na dan
de oudste en de op één na
oudste vereniging van Den
Helder. Zijn schoonmoeder
vindt ergens op de begraaf
plaats in Huisduinen haar
laatste rustplaats: Maria
Anna Judoca de Castro y
Toledo, geboren op 28
november 1784 te Amster-
Dag dam, is op zondag 8 oktober
1820 overleden in Den Helder.
4
