Dat alles gebeurde lang nadat
Isaac plannen had gemaakt
om aansluitend aan de pol
der van Helder (Le Maire
Binnenpolder) een deel van
De naam Le Maire komt in veel plaat
sen voor, zoals in Jacobs geboorte
plaats Antwerpen.
Bij ons komt de naam ook voor,
maar het is hier Jacques Lemaire.
Na de oorlog is die straatnaam zo
in het toen nieuw opgebouwde oud
Den Helder opgenomen. Samen met
andere namen als eerbewijs aan de
grote zeevaarders die via het Mars
diep de wijde wereld zijn ingevaren.
In het raadsbesluit van 1 december
1948, zoals opgenomen in Levend
Verleden van september 2002, lees
ik dat Jacques Lemaire een grote rol
speelde voor de VOC als ontdek
kingsreiziger of als bewindvoerder.
Dat is helaas ook niet correct.
Jacob (1585-1616) was de zoon van
Isaac Le Maire (1559-1624). Isaac was
inderdaad een van de oprichters van
de VOC en zelfs één van de groot
ste geldschieters. Isaac kreeg echter
ruzie met de VOC en ging
daarom zelfstandig verder.
Omdat het VOC een mono
poliepositie had opgebouwd
stuurde Isaac uiteindelijk
zoon Jacob op pad om een
nieuwe route naar Azië te
zoeken. Daardoor werd de
Straat van Le Maire ontdekt.
De VOC wilde dat bewust
niet geloven, liet Jan Pieters
zoon Coen in Batavia het
schip en de lading van Jacob
in beslag nemen, en stuurde
de ontdekker op één van haar
schepen terug naar Holland.
Tijdens die terugtocht over
leed Jacob. Vader Isaac moest
zes jaar met de VOC proce
deren om erkend te krijgen
dat zijn zoon die nieuwe
doorvaart bij Zuid Amerika
had gevonden.
het Koegras droog te leggen. Plan
nen die gemaakt werden omdat de
handel naar de Oostzee en de Witte
Zee winstgevend was. Een inpolde
ring is echter nooit uitgevoerd omdat
Isaac al snel ontdekte dat de handel
op Indië veel winstgevender was dan
de opbrengst van gronden in het
Koegras. "Gelijck wij op Oost-Indien
van één vijf hebben gemaakt, zoo
dunkt mij beter daerinne te continue
ren en de alle andere zaecken te laeten
vaerenschreef hij al in november
1600 aan de secretaris van Huisdui
nen. Slechts een klein stukje dijk is
ooit aangelegd. Het tracé daarvan
is nog steeds grotendeels als weg
getje aanwezig. Op een kaart van het
Koegras uit 1641 staat het nooit uitge
voerde polderplan ingetekend als het
octrooi (recht) van de latere eigena
ren, de erven Le Maire. De kaart uit
1672 geeft aan wat er van het plan is
terecht gekomen.
Herman van der Meijden en Cisca Maring-Govers.
Eerste paal Willem Beukelszstraat op 1 december 1977.
De kaart uit het rampjaar 1672 geeft
trouwens nog een heerlijk detail, de
'Moscovisse Ree', aan de noordkant
van de latere Zuidwal. De plek waar
dus de schepen lagen te wachten
voor de vaart naar de landen aan de
Oostzee en vooral de Witte Zee. De
vaart op Moscovië. De vaart op het
noorden waarmee Isaac Le Maire
ook al geld verdiende. In de periode
voor 1666 lagen schepen ook op het
Vlie voor anker, maar in dat jaar
werd daar een op een gunstige wind
wachtende vloot door de Engelsen
in brand gestoken. De namen en de
geschiedenis van het Vlie en de Reede
van Tessel zijn in brede kring bekend.
Helaas blijkt de oude geschiedenis
van Helder en Huisduinen nog te
vaak een witte vlek. Gelukkig hebben
de 'stichters' van de HHV zich altijd
ingezet om die geschiedenis meer
bekendheid te geven.
Moscovië
Uit dat rijk bij Moskou ont
stond later het Russische
tsarenrijk. Met als bekende
gebeurtenis de beroemde
tsaar Peter de Grote die in
1698 ons land en in het bij
zonder Zaandam bezocht.
Het is interessant om te
weten dat een eerdere tsaar
al in 1631 ons land en de
Staten van Holland bezocht.
Tsaar Peter Alexowitz van
Moscovië vergeleek ons land
bij dat bezoek met een vat
waar de dijken als hoepen
het land omringen, en zo het
land bijeen houden zodat het
niet in duigen valt. Toch een
schitterende beeldspraak van
die tsaar. Het zou mij, gezien
de vorm, niet verbazen als
de tsaar toen ook het plan
van de polder van Le Maire
heeft gezien. Maar ja, weten
doe ik dat niet. Veel later, in
de begintijd van Stroodorp,
werd een deel van de huidige
Visbuurt Moscou genoemd.
17