MIETJE PIJPER
5IN10N KRtJMEN
SMÜN KRIJNfM
Het graf van Simon Krijnen en zijn
eerste vrouw Grietje Pijper op de
Algemene Begraafplaats van Den Helder.
(Foto Wout Smit)
geleden aan schoeisel en vloerbedek
king.' De gemeente erkent dat de toe
stand in Tuindorp 'niet een gunstige
is', maar de verordening verleent voor
een dergelijk geval geen ontheffing.
Meer succes met hun klachten heb
ben de bewoners bij het bestuur van
de Vereeniging voor Volkshuisvesting
'Helder', in wier opdracht Tuindorp
is gebouwd. Zij worden twee weken
vrijgesteld van het betalen van huur.
Vuilnisbelt
Wonderwel klagen de bewoners niet
over de stank van de vuilnisbelt.
Waarschijnlijk is dat te danken aan
het kordate optreden van de com
mandant van de Stelling van Den
Helder. Wegens de mobilisatie zijn
er op het nabijgelegen fort Dirks
Admiraal veel militairen gelegerd.
Vice-admiraal W Naudin ten Cate
bekommert zich om hun gezondheid.
Bovendien ligt de vuilnisbelt in een
gebied dat onder water komt te staan
in het geval de inundatieplannen voor
de polder Koegras wegens de oorlogs
dreiging tot werkelijkheid moeten
worden gebracht.
Dankzij de mobilisatie heeft de Stel-
lingcommandant meer bevoegdhe
den dan de burgemeester. Hij maakt
gebruik van deze machtspositie door
de ambtenaren van de Gemeenterei
niging opdracht te geven alle afval
van slachterijen en alle fecaliën in het
vervolg af te voeren naar zee.
Burgemeester W. Houwing, gepen
sioneerd marineofficier, voelt zich
door dit bevel gepasseerd en bak
keleit met Naudin ten Cate over de
extra kosten van storten op zee en de
daling van gemeentelijke inkomsten
doordat er minder fecaliën als mest
voor land- en tuinbouw kunnen wor
den verkocht. De Stellingcomman
dant komt hem enigszins tegemoet.
Zolang de fecaliën op het terrein van
de Stadsreiniging kunnen worden
verwerkt of luchtdicht in een beerput
kunnen worden opgeslagen, mag dat
proces doorgang vinden, maar het
overtollige moet met lossers worden
afgevoerd naar zee. En voor de extra
kosten moet de burgemeester maar
aankloppen in Den Haag. In de loop
van 1916 verhuist de reinigingsdienst
met zijn opslagplaatsen van de Brak-
keveldweg naar de Bassingracht en is
Tuindorp van de belt verlost. Vanuit
het Storthuis brengen vuilschepen het
afval buitengaats.
Modderdorp
De verwachting was dat in 1915 in
Tuindorp 132 woningen voor bewo
ning gereed zouden komen. Uiteinde
lijk worden het er 89. 'Was de bouw
aanvankelijk voorspoedig, later werd
bij den aanleg van (grint-)wegen en
rioleering veel nadeel ondervonden
van het zeer natte weder', zo meldt
het jaarverslag van de woningbouw
vereniging. 'Ter tegemoetkoming
van de dientengevolge ondervonden
overlast, door de eerste bewoners, is
aan hen twee weken huur geschon
ken. Wanneer we weder een nieuw
verslag mogen maken, hoopen we ten
opzichte van dit plan van een schoon
geheel te kunnen spreken, al hoort
men tegenwoordig ook de uitdruk
king 'Modderdorp' bezigen.
Het volgende jaarverslag, over 1916,
meldt dat de bewoners over het alge
meen tevreden zijn. Het enige waar
klachten over zijn, is het behang.
'Door de spoed, die bij de afwerking
van de woningen betracht moest wor
den, zijn de muren niet voldoende
gedroogd, waardoor het behang nog
onderhevig is aan verschieten en los
gaan.'
Het jaarverslag over 1918 vermeldt
klachten over ongeregeldheden tussen
bewoners van Tuindorp. 'Meestal bleek
dat ingrijpen op den weg der politie
lag. Verhuizing vond 26 maal plaats.
Aangenaam stemt het, dat dit complex
niet alleen in de gemeente maar ook
daar buiten een goeden indruk maakt.
Door woningbouwvereenigingen van
elders werd om inlichtingen betref
fende dezen bouw gevraagd.'
De ledenvergadering van 17 april
1916 besluit tot een nieuw bouwplan,
aan de Brakkeveldweg. Het doel is
daar 92 woningen te realiseren. Maar
ook voor de uitvoering van dit project
zijn de omstandigheden niet gunstig.
Dat komt 'door de schaarschte der
materialen en de daarmee gepaard
gaande stijging der materialenprijzen',
aldus de Nationale Woningraad.
Dat een profeet in eigen land niet
wordt geëerd, ondervindt de gees
telijke vader van Tuindorp nu. Een
aantal leden wil eens met een andere
architect zee. De woningen in Tuin
dorp lijken onvoldoende op 'arbei
derswoningen', zo blijkt uit de kritiek
en men wil meer afwisseling - het is
te eenvormig allemaal. Het bestuur
zwicht voor deze aandrang.
De keuze valt op architect Verschoor
uit Den Haag. Hij levert in overleg met
Krijnen het ontwerp voor 62 woningen
op het land van Potteman tegenover het
beltterrein. Ook een volgend project
op een terrein tussen de Polderweg en
de Van Galenstraat doen Verschoor en
Krijnen samen. Toch bevalt dit 'uitstapje'
de Woningstichting minder goed, zodat
alle opdrachten voortaan weer naar de
eigen technisch adviseur gaan. Hij blijkt
in staat goedkoper te kunnen bouwen.
12
2'11'IËjS i6-f-l!Mfl
5.1 13D3 J-UHS79