oordeeld tot de doodstraf en dat het
vonnis in de vroege morgen van 11
mei is voltrokken. Zij ontvangt deze
brief tien dagen later, op 21 mei. De
Heldersche Courant publiceert op
22 mei zijn overlijdensbericht.
Arnold was niet het enige slachtof
fer. Het Bureau van de bevelhebber
der Weermacht in Nederland liet in
een persbericht weten dat er tegen 'de
leiders van een geheime organisatie'
een proces was gevoerd. 'Bewezen is,
dat zich opnieuw 27 Nederlanders
hebben schuldig gemaakt aan spion-
nage, begunstiging van den vijand en
verboden wapenbezit. Vijf en twintig
hunner zijn ter dood veroordeeld, twee
tot levenslange tuchthuisstraf. Een der
doodvonnissen is door gratie gewij
zigd in levenslange tuchthuisstraf. De
andere 24 doodvonnissen zijn door
fusilleering voltrokken.' In de kranten
voegde de bezettende macht er een
waarschuwing aan toe: wie gehoor zou
geven aan de ophitsingen vanuit Lon
den zou spelen met zijn eigen leven en
dat van 460 gijzelaars.
Spoorloos
Waar de veroordeelden waren
geëxecuteerd, werd niet vermeld.
Blijkbaar was het de opzet van de
Duitsers om hen spoorloos te laten
verdwijnen. Na de oorlog ontstond
er een moeizame zoektocht. Ook de
familie Michels wilde Arnold graag
een waardige begrafenis geven.
Ondanks alle inspanningen liep de
zoektocht naar de vermisten dood.
Mien had nog lange tijd hoop dat
haar man zou terugkomen, omdat
een officieel bewijs van zijn dood
ontbrak. Toen ze in 1952 wilde her
trouwen, moest ze in drie landelijke
kranten een oproep doen met het
verzoek aan Arnoldus Maria Mi-
chels om zich te melden. Een reactie
daarop bleef uit, waarna hij officieel
als vermist werd beschouwd.
Pas in 1997 werd duidelijk, dat de
24 ter dood veroordeelden op 11
mei 1942 in Sachsenhausen waren
geëxecuteerd, een kamp bij Ora-
Johan Bakker, zeepfabrikant, voor de
oorlog commandant van de Heldersche
burgerwacht, werd ook geëxecuteerd in
Sachsenhausen. (Collectie HHV)
nienburg ten noorden van Berlijn.
Tijdens de onthulling van een ge
denksteen in Maastricht hoorden
de kinderen van Arnold Michels dat
de veroordeelden op 10 mei 1942
waren gezien door een kameraad
van Hans Zomer, Chris Beem. Zij
kenden elkaar van de adelborsten
opleiding in Den Helder.
Chris Beem, gevangene nr. 39616 in
Sachsenhausen, vertelde over deze
ontmoeting: 'Wij kwamen terug van
het werk. Ik hoorde dat er Neder
landers het kamp binnengekomen
waren. Na het appel gingen wij kij
ken. Die Nederlanders zaten niet in
ons kamp. Er was een buitenmuur
en vier meter daar vandaan was een
prikkeldraadversperring die onder
stroom stond. Daar tussen hebben
wij de jongens binnen zien komen.
Op een gegeven ogenblik riep Hans
(*Zomer) mijn naam. Hij riep
'Chris'. Hij herkende mijn gezicht,
we waren nog niet zo vermagerd. Ik
heb geantwoord, maar wij dorsten
niet veel tegen elkaar te zeggen,
want als de S.S. zou zien dat we con
tact hebben, ben je helemaal weg
Sergeant-vliegtuigmaker Jaap Buikes uit
Den Helder onderging hetzelfde lot als
Arnold Michels.
hé? Ze werden zwaar bewaakt. Bij
Hans liep een heel stel mensen. Wij
hebben elkaar met gebaren begroet.
Hans zag er slecht uit.'
Schietkuil
De volgende ochtend om 5.25 uur
werd de executie uitgevoerd in de
schietkuil. Van de stoffelijke over
schotten is niets teruggevonden.
Waarschijnlijk zijn deze in mobiele
verbrandingsovens in Sachsenhau-
sen gecremeerd. Op 22 april 1994
werd hier een plaquette onthuld met
de tekst 'In de periode 1940-1945
zijn hier meer dan 100 Nederlandse
verzetsstrijders gefusilleerd.'
Arnold was ter dood veroordeeld
wegens spionage en erewoordbreuk.
Na de capitulatie moesten militairen
een verklaring op erewoord onderte
kenen dat ze niets zouden onderne
men wat het Duitse rijk zou kunnen
schaden. Arnold was leraar telegrafie
aan het Technische Opleidingskamp
Marine (TOKM) in Amsterdam. In
augustus 1940 werd hij aangezocht
om mee te werken met een verzets
groep, het Legioen Oud Frontstrij-
65
