schepen in 1666 door de Engelsen
onder leiding van admiraal sir Ro
bert Holmes wekte alom afschuw.
Een antwoord bleef niet uit, de Hol
landers en Zeeuwen voeren in juni
1667 de Medway op naar Chatham
en vernielden daar een deel van de
Engelse vloot terwijl o.a. het vlag
genschip, de Royal Charles, als buit
werd meegenomen.3 De spiegel van
dit schip wordt nog steeds bewaard
in het Rijksmuseum.
De Derde Engelse Zeeoorlog vanaf
1672 kwam voor de Jutters wel
heel dichtbij met de slag bij Kijk
duin (door de Engelsen 'the bat
tle of Texel' genoemd), de Frans/
Engelse vloot was groter, evenals de
schepen, terwijl hun bewapening
zwaarder was. De Rooms-katholieke
vorsten Lodewijk de XlVe van
Frankrijk, de Engelse koning Karei
de He en de bisschoppen van Keu
len en Munster hadden een verbond
gesloten met het oogmerk de vrije,
welvarende en intussen ook machti
ge Republiek der Verenigde Neder
landen een kopje kleiner te maken.
De vloot van de Engelsen en Fran
sen was uit op een landing op de
kust van Holland. Michiel de Ruyter
en Cornelis Tromp waren door
Stadhouder Prins Willem III sa
mengebracht om de vloot te leiden
bij deze vierde slag in deze oorlog.
Eerder was er al strijd geleverd bij
Soleby en twee keer bij Schoonevelt.
De bevolking van Huisduinen kon
de slag volgen vanaf het duin en sid
derde van het gebulder van de ka
nonnen. De schrik zat er na hetgeen
er met Terschelling was gebeurd
goed in. Gelukkig liep het goed af,
de Engelsen dropen af met grote
verliezen. De oorlog eindigde met
de Vrede van Westminster in 1674.
Er kwam een einde aan een periode
van zeeoorlogen met Engeland te
meer doordat Willem III trouwde
met Mary Stuart en goede betrek
kingen opbouwde met bepaalde
kringen in Engeland. Hij werd na de
'glorious revolution (1689) koning
van Engeland. De slag bij Kijkduin
is uitgebeeld door de beroemde
zeeschilder Willem van de Velde
de Jonge; het schilderij hangt in het
Rijksmuseum. Een gedenkteken
in Huisduinen is er helaas niet. Er
sneuvelden onder ve
len twee Nederlandse
admiraals in de strijd,
dat waren Johan
de Liefde en Isaac
Sweers. Zou het geen
goed idee zijn om
een plaquette aan de
zeeslag en deze twee
zeehelden te wijden
bijvoorbeeld op het
fort Kijkduin?
De doorbraak ten behoeve van de verlenging van de Ruyghweg
naar de Havenweg en de aanleg van de Brandligtbrug over de
Bassingracht. Later is op deze plek het PMT De Duif gebouwd
als aanhelende bebouwing.
De Vierde Engelse
Oorlog met de slag
bij de Doggersbank
in 1781, die redelijk
goed verliep voor de
Republiek, bracht
veel drukte in en om
Nieuwe Diep voor en
vooral na de slag toen
de schepen naar de
thuishaven terugkeerden. De werk
zaamheden aan de kielplaats Het
Nieuwe Werk werden vanaf die tijd
voortvarend aangepakt.
De volgende oorlog in deze omge
ving was nog ingrijpender voor de
stad en de streek. Tijdens de Franse
bezetting werden de batterijen
van Den Helder uitgebreid en ver
zwaard; ze waren echter nagenoeg
alle naar de zee en het Marsdiep
gericht. In 1795 werd Nederland
deel van Frankrijk en de Franse
oorlogen werden onze oorlogen. Op
27 augustus 1799 was er een groot
scheepse landing van Engelse en
Russische troepen op de kust tussen
Callantsoog en Huisduinen. Dit
leger van zo'n 3000 man wandelde
zo Den Helder binnen, waarna er
nog zo'n 7000 man Russische troe
pen gelost konden worden en men
naar het zuiden trok om de Fransen
te verdrijven en Amsterdam en Den
Haag te bereiken. De Nederlandse
vlootbemanning was grotendeels
oranjegezind en de vloot viel in
handen van de Engelsen. De veld
tocht verliep echter niet voorspoe
dig, er waren financiële en bevoor
radingsproblemen. De Erfprins die
naar Den Helder was gekomen om
de strijd van dichtbij te volgen en
om de bevolking voor zich te win
nen vertrok in oktober al weer naar
Engeland. Ook de gelande troepen
werden weer ingescheept en in
november waren ze vertrokken, de
stad berooid achterlatend. De Fran
sen kwamen terug en het geharre
war over schade en wie voor en te
gen was geweest nam een aanvang.4
In 1801 werd er algemene amnestie
verleend aan degenen die met de
Engelsen hadden samengewerkt.
Een ander aspect van de nasleep
was de bezinning op de beschamen
de val van de belangrijke haven Den
Helder. Er waren wel enkele verde
digingswerken, maar die waren on
voldoende, slecht onderhouden en
slecht bemand. De goede batterijen
28
