opkomst van het Zionisme aan het
eind van die eeuw maakte de zespun
tige ster tot hèt Joodse symbool.
Helaas functioneerde de gele Joden
ster gedurende het nazi-regime ook
als teken van discriminatie en ter
onderscheiding van de overige niet-
Joodse bevolking. Het maakte ver
volging en vernietiging gemakkelij
ker.
In augustus 1928 werd een nieuwe synagoge (architect Harry Elten) aan de
Kanaalweg geopend.
De aanwijzer voor het aangeven van het einde van de
komende Sabbath werd ontworpen door Harry Elten
en was een geschenk van het echtpaar G. Oudkerk-van
Praag uit Amsterdam. "De Stad" 31-08-1928)
Instrumenten
Interessant zijn de afbeeldingen op
de zerken van Levi van Gelder, Ja
cob Prins, Joseph Jacob Coltof en
Meïr van Tijn. Zij waren "wezenlijk"
besnijder zoals uit de vertaling van
een der teksten valt te lezen. We
zien hier afgebeeld de instrumenten
die gebruikt werden bij de rituele
besnijdenis -de Briet Mila- van pas
geboren Joodse jongetjes en wel op
de achtste dag na hun geboorte.
"Ieder jongsken, als het acht dagen
oud is, zult gij besnijden'XGenesis
17:12).
Het zou een door God (Jahweh)
voorgeschreven teken zijn dat men
is opgenomen in het verbond dat
God sloot met Abraham. Opdat hij
bool. En enig verband met de bijbelse
koning David is niet aantoonbaar. Het
was een algemeen gebruikt ornament,
dat rond het begin van de algemene
jaartelling al ter decoratie van synago
gen werd gebruikt. Maar de ster is ook
terug te vinden in vroege Arabische
kunst en architectuur in middeleeuw
se kerken.
Als decoratie van religieuze objecten,
zoals sederschotels en chanoekalam-
pen werd de Davidster rond het be
gin van de 19e eeuw populair. De
De sloop van de Kanaalweg. Rechts de synagoge.
De Davidsster
Dat we de zeshoekige Davidster veel
vuldig op Joodse grafzerken aantref
fen is natuurlijk niet verwonderlijk.
Het Hebreeuwse "Mageen Davied"
wordt weliswaar in het algemeen ver
taald als Davidster, maar de letterlijke
vertaling luidt eigenlijk: "schild van
David". Van oorsprong is deze zes
puntige ster (een combinatie van twee
gelijkzijdige driehoeken - een zoge
naamd hexagram) - geen Joods sym-
32
