Interessante afbeeldingen en symbolen op Joodse grafzerken in Huisduinen Jack Ambriola Het interieur van de synagoge uit 1837. De bezetter wilde schootsveld bij een invasie door de geallieerden, die hier nooit kwam. Geen synagoge meer, geen straat naam meer die herinnert aan een Joods verleden in Den Helder. En dan te bedenken dat er voor de de portaties begonnen ruim 200 Joden in Den Helder woonden. Is er dan niets meer bewaard? Jawel, er is nog de Joodse Begraaf plaats in Huisduinen. In 1827 offici eel in gebruik genomen, nadat in de Franse tijd de Joodse gemeenschap behoorlijk was gegroeid en er be hoefte ontstond aan een eigen do denakker. Voordien werden Hel- derse Joden in Alkmaar begraven en mogelijk ook op het algemene deel van de bestaande begraafplaats in Huisduinen. Veel bezoekers zal men er niet aan treffen. Het trieste lot dat de meeste nabestaanden van hen die hier be graven liggen heeft getroffen, is maar al te zeer bekend. Zij kunnen hun geliefde (voor) ouders niet meer bezoeken. Maar een bezoek aan het 'Joden kerkhof', zoals Heldersen het vaak aanduiden is, om meer dan één re den, ook voor niet-nabestaanden de moeite waard. Wie een wandeling maakt over de Joodse begraafplaats vindt daar ruim 200, soms fors uitgevallen, rechtopstaande zerken, met daarop de namen van Joodse ingezetenen die in het Den Helder van vóór 1940 bij vele Nieuwediepers zo bekend waren. Polak, van Gelder, Kannewasser, Cohen, Buitenkant, Grunwald, Beek, Mannheim, Prins, Oudkerk, Van Praag, om er enkelen te noemen. Op sommige zerken treffen we interes sante symbolen en afbeeldingen aan. Weinig tastbaars is er terug te vin den in Den Helder dat herinnert aan de aanwezigheid van een Jood se gemeenschap aan het Marsdiep. Er is geen synagoge meer, terwijl er in totaal drie vestigingen zijn geweest, een eerste onderkomen - een bovenkamer van een huis in de Langestraat - niet meegere kend. De eerste heuse synagoge was een gebouw in wat later de Jodensteeg zou worden genoemd. Ongeveer ter hoogte van de hui dige Klaas Duitstraat. In 1837 werd een nieuwe synagoge aan de Ka- naalweg in gebruik genomen. Een kleine eeuw later (1928) werd deze vervangen door wat voor Joods Den Helder de laatste synagoge zou worden. Het gebouw werd op last van de Duitse bezetter gesloopt, evenals de gehele Kanaalweg en het grootste deel van de Hoofdgracht. De synagoge van 1837 aan de Kanaalweg. 31

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Levend Verleden - Den Helder | 2014 | | pagina 31