Maarten 't Hart met sterke marineverhalen
In roman 'De jacobsladder' met Hr.Ms. 'Overijssel' naar de West
Wout Smit
Maarten 't Hart (1944) kruipt in zijn
roman 'De jacobsladder' in de huid
van een matroos. Zelfheeft hij nooit
bij de marine gediend. Hij vervulde
zijn militaire dienstplicht van 1968
tot 1970 in de SROI-kazerne in
Ermelo. Veel details over zijn oplei
ding aan de School voor Reserve-
Officieren Infanterie zijn terug te
vinden in zijn boek 'Ik had een wa
penbroeder' (1973).
'De jacobsladder' (1986) speelt zich
voor een deel af bij de marine in
Den Helder. Hoofdpersoon is Adri-
aan Vroklage uit Maassluis, die na
zijn opleiding aan de lts universeel
slijper wordt bij metaalfabriek
Wallramit. Tijdens de keuring voor
militaire dienst geeft hij aan graag
bij de marine te willen. Op de vraag
of hij wasser zou willen worden,
iemand die aan boord de was doet,
antwoordt hij: 'Oh, dat wil ik best.'
Bij een driedaagse herkeuring in de
Korporaal Van Oudheusdenkazerne
in Hollandsche Rading blijkt dat
hij niet kan zwemmen. Toch wordt
hij alsnog ingedeeld bij de marine.
Tijdens zijn opleiding van negen
weken waarin hij leert exerceren
en kaartlezen, wordt hij al 'wasser
derde klasgenoemd. Vervolgens
brengt hij tien dagen door op fort
Erfprins voor een cursus brandbe
strijding. Wanneer ze hem in het
zwembad op de Rijkswerf in het
diepe gooien, verdrinkt hij bijna.
Binnen een week leert hij zwem
men. Dan wordt hij overgeplaatst
naar TNO in Delft voor een oplei
ding van vier weken tot wasser. Hij
leert strijken, mangelen, stijven,
stomen, bleken, enz. Terug in Den
Helder belandt hij op Hr.Ms. onder
zeebootjager 'Overijssel', die een
reis naar de West maakt.
Dit schip bezocht inderdaad, van
14 september 1971 tot 31 mei 1972,
de landen die in ,De jacobsladder'
worden beschreven. De bemanning
kreeg na afloop van de reis een ver
slag in boekvorm, betaald uit de to
kowinst. In zijn voorwoord schreef
commandant R Oosthout: "Ik wens
U allen veel plezier en genoegen bij
het lezen van dit herinneringsboek
en het vertellen van sterke verhalen
die daarbij bij U opkomen aan Uw
familie en Uw vrienden."
A.T. Nijenhuis, oud-officier van de
Technische Dienst der Koninklijke
Marine, kwam bij het lezen van 'De
jacobsladder' zo veel herkenbare za
ken tegen, dat hij dacht: Het zal toch
niet....? Hij diepte uit zijn archief
de kroniek op over deze reis en zag
vervolgens tal van overeenkomsten.
En welke naam stond er tussen de
overige 230 namen op de beman-
ningslijst? Die van ene B.D. van 't
Hart, wasser 3e klas. Blijkbaar had
hij zijn werk zo goed gedaan, dat hij
onderweg, op 16 februari 1971, was
bevorderd, zoals de kroniek meldde.
Nijenhuis bevond zich tijdens die
reis als sergeant-machinist aan boord
van de 'Overijssel'. Zijn kennersblik
ontwaarde al direct een aantal feite-
Arie 't Hart (derde van links) moest tijdens zijn opleiding tot wasser bij de marine ook leren exerceren. Deze foto is gemaakt in de
Korporaal van Oudheusdenkazerne in Hollandsche Rading. (Foto A.A. 't Hart)
70
