Klaas Smelik (1897-1986)
Rens Schendelaar
Hr.Ms. Jacob van Heemskerck vertrekt onder grote belangstelling
van veel afscheidnemers uit Den Helder voor een lange reis naar de tropen.
"Er is weer een R in de maand. Men
kan weer een mosseltje eten. De
garnaaltjes lopen vast in de kor en
de botters komen weer binnen met
rookpluim op de plecht en veilen le
vende en gekookte garnalen. De win
ter naakt. De avonden worden weer
langer en de winden donker van stem.
De Wester jaagt over de wering en het
kustvolk weet dat de winter gaat ko
men. Het leven wordt intiemer. Ach
ter de gesloten blinden in onze kust
steden is weer de stille beslotenheid
van het gezin. En in de veilige warmte
van een zingend kacheltje, luisteren
de menschen de winteravondgelui
den. Nieuwediep. Willemsoord. Oud
Den Helder. Winderig oord van jut
ters en zeevolk. Oorlogshaven van het
Koninkrijk der Nederlanden".
Aldus schreef Klaas Smelik in zijn
sterk autobiografisch boek: 'Een
vloot voedt een volk'.
Het boek maakt deel uit van een
trilogie. De andere delen zijn: 'En
altijd roept de zee' en 'Storm over
Oceanen'. "Leesbare, alleszins lees
bare producten van een schrijver die
bewezen heeft te kunnen schrijven",
aldus de Helderse Courant op 28 ja
nuari 1948 in een artikel dat gewijd
was aan de Helderse literatuur.
Familiebiografie
Klaas Smelik werd in de Waagsteeg
1 te Den Helder geboren op 10
september 1897, als zoon van Klaas
Smelik, beroep kastelein geboren
op 28 juli 1865 te de Rijp en van
Catharina Kooman geboren op 21
juni 1861 Wolfaartsdijk (Zeeland).
In het geboortehuis Waagsteeg 1
was in het geboortejaar een kof
fiehuis gevestigd. Het gezin bestond
uit zes kinderen. Er waren meer
kinderen, maar die zijn op jonge
leeftijd gestorven. Klaas Smelik
heeft na de ambachtsschool in
Den Helder de Zeevaartschool in
Vlissingen gevolgd. Hij heeft zijn
diploma scheepswerktuigkundige
twee gehaald en heeft bij diverse
maatschappijen gevaren, daarna is
hij aan wal gaan leven om journalist
en schrijver te worden.
Huwde als machinist ter koopvaar
dij met Maria Charlotta Francina
Durivou op 21 mei 1918 te Apel
doorn. Klaas Smelik trouwde voor
de tweede maal met Hermina Geer-
truida (Mien) Bender op 9 april
1925 te Amsterdam. Hermina Ben
der werd Breestraat 15 te Den Hel
der geboren op 28 december 1891.
Het echtpaar Smelik-Bender woon
de te Hilversum, Hermina overleed
op 2 juni 1947 te Hilversum.
Zijn derde huwelijk vond plaats in
1948 te Hilversum met Josephina Ma
ria Antoinette Kiggen, roepnaam Jen
ny, geboren op 18 november 1913 te
Den Haag. Het echtpaar Smelik - Kig
gen woonde tot 1971 te Hilversum,
daarna te Amsterdam. Jenny Kiggen
schreef radiohoorspelen, klankbeel
den en was kinderboekenschrijfster
van onder andere de boeken: 'Maar
ten Kwak, de wilde bergeend' (1947)
en 'Billy de bever' (1949). Na haar
overlijden (1980) werd in 1983 de
jaarlijkse Jenny Smelik - Kiggen prijs,
een Nederlandse literatuurprijs, inge
steld door de Klasina Smelik - Kiggen
stichting te Amsterdam.
Klaas Smelik overleed op 21 febru
ari 1986 te Amsterdam.
Dat hij een strijdbare man was blijkt
uit de vermelding in het Reperto
rium kleine politieke partijen 1918-
1967 waarin hij wordt beschreven
als: "Journalist en letterkundige,
scheepswerktuigbouwkundige.
Partijfunctie: lid Communistische
Partij Nederland, kandidaat Revo
lutionair Socialistische Partij, ver
kiezingen Tweede Kamer 1929 en
1933. Overige functies: voorzitter
PAS Hoorn, lid Socialistische Kun
stenaarskring, medeoprichter 'Links
Richten' 1930-1933".
45
