Overpeinzingen bij een jubileum
Jan T. Bremer
Van links naar rechts: de aftredende voorzitter Co Zegel, de nieuwe voorzitter Arie
Boon, Riet Kuys-Snelleman en Leo Spetter tijdens de jaarvergadering van 10 oktober
1995 in café-restaurant 'De Branding' te Huisduinen.
Geschiedenis zegt me niks, hoor ik
nogal eens. Vooral als ik aan jonge
ren voorzichtig vraag naar Karei de
Grote of Karei de Vijfde, zegt ze dat
inderdaad vaak helemaal niks. Maar
van Vikingen (op Wieringen) heb
ben ze dan weer wel gehoord en ook
van Willem van Oranje. En ja, ook
van Piet Heijn. Die komt voor in
een vaderlands liedje over een zil
vervloot. Maar Albert Heijn kennen
ze toch beter. Die had toch óók iets
te maken met een zilvervloot? Of
was het toch een Vikingschat.
Geschiedenis, ja, wat heb je eraan?
Sommige mensen veronderstel
len dat je kunt leren van de fouten
gemaakt in het verleden. De ge
schiedenis herhaalt zich, zeggen
ze. Geschiedenis is dus wel degelijk
nuttig. Zó nuttig blijkbaar dat men
zelfs een nationaal museum voor
de Nederlandse geschiedenis wilde.
Wel, dat was dan toch te duur en
gelukkig ging het Rijksmuseum te
Amsterdam - na tien jaar reparatie
en restauratie! - weer open! 'De
kathedraal van onze identiteit!' ju
belden de kranten. Daar kunnen we
het dan mee doen.
Er kwam wel een Commissie de
Rooy (2001) die een soort 'canon
samenstelde van onderwerpen die
in elk geval op de scholen behan
deld moeten worden. Een soort
richtsnoer dus, waar iedere geschie
denisdocent zich aan moet houden.
Canon
En toen kwamen er van alle kanten
'canons'. Regionale, lokale, water
staatkundige, noem maar op. Ook
wij kregen (in 2010) onze 'Canon
van de Noordkop' waarin de belang
rijkste historische gebeurtenissen
uit de streek waar wij wonen bijeen
gebracht zijn in 29 'vensters'. En, dat
staat er speciaal bij, 'de toegevoegde
literatuur, verwijzingen en tips voor
uitstapjes bieden meer dan genoeg
gelegenheid voor de geïnteresseerde
lezer om de opgedane kennis te ver
rijken'.
Geïnteresseerde lezers zijn er
blijkbaar wel degelijk, want die
canonboekjes zijn goed verkocht.
En, wat toch ook te denken geeft,
het wemelt in onze omgeving van
de 'historische' verenigingen Texel,
Den Helder, Wieringen. Callants-
oog, Zijpe, Schagen, Anna Paulow-
na. Bijna al deze verenigingen zijn
zo ongeveer een kwart eeuw geleden
opgericht. Zelfs op de televisie heeft
men regionale (en nationale) ge
schiedenis ontdekt. Niet alleen in
'Andere Tijden', zelfs in 'De Wereld
draait door'. Het moet alleen wel
leuk zijn of in elke geval spannend.
Lokale geschiedenis
Nederland is de afgelopen vijf, zes
decennia ingrijpend veranderd:
geïndustrialiseerd, verstedelijkt,
'ontzuild' en ontkerstend. De bevol
king is bijna verdubbeld, zeker voor
tien procent allochtoon en zeer
mobiel. Gesloten gemeenschappen
zijn opengebroken, dorpen uitge
breid met moderne 'forensenwijken',
natuurgebieden genadeloos ontgon
nen, stilte en duisternis verdwenen.
Er is een groeiende onzekerheid bij
velen.
Sommige mensen veronderstellen
dat de groeiende belangstelling voor
lokale regionale geschiedenis in een
tijd van toenemende globalisering te
maken heeft met angst voor verlies
van de eigen identiteit. Feit is dat
de Nederlandse Organisatie voor
Wetenschappelijk Onderzoek veel
geld uitgeeft voor onderzoek naar
de Nederlandse identiteit en het
cultureel erfgoed. Erfgoed, ook zo'n
woord dat weer helemaal 'in' is.
De uitgave van de regionale canons
werd gerealiseerd door Cultureel
Erfgoed Noord-Holland: "Kennis
van het verleden is essentieel om het
heden goed te kunnen begrijpen.
Het laat ons beselfen dat alles wat
3
