De Schooten in aanbouw op 28 april 1966. Rechts op de achtergrond vier flats van de Schout en Schepenenstraat. Daarboven de boerderij Jetty's Hoeve en links daarvan de opgraving van het Torp. twee plaatsen een houten waterput was opgegraven, gelijkenis vertonend met houten tonnen. Ook geeft hij aan dat een kaart uit 1609 door Adriaan Anthonisz. de naam 't Dorp vermeldt en dat op een kaart van Van Bercken- rode uit 1621 staat Behouden Torp. In de 15e eeuw bevond zich hier nog een kerk of kapel5 en omstreeks 1600 waren er nog huizen. Kort na 1623 verdween ook het laatste huis en bleef het Torp voorgoed onbewoond.6 Oude namen De woonwijk De Schooten ontleent de naam aan een boerderij uit de 17e eeuw, gebouwd op een verho ging op een voormalig eilandje tus sen duintjes in een waddengebied. De boerderij brandde af in 1956 waarna op dezelfde plek een nieuwe boerderij werd gebouwd.7 De naam De Schooten komt al in het begin van de 17e eeuw voor (1621 De Schoten) en zal zijn ge noemd naar voormalige slik- of zandplaten. Het is het meervoud van schootwsch. driehoekig stuk land. De naam wordt teruggevoerd op germ. *skauta 'beboste hoek zandgrond uitspringend in moeras sig terrein.8 Diederik9 meende een vermelding van het Torp te hebben gevonden in de goederenlijst van de kerk van Utrecht uit de vroege middeleeu wen. In het eerste deel van die lijst, teruggaand op kerkelijke bezit tingen van vóór circa 860, komt de volgende vermelding voor: In Edesthorpa III. Dus een bezit van drie hoeven in de plaats Edesthor pa.10 Gezien de geografische volg orde in deze lijst zou het gaan om een plaats in de wijde omgeving van Huisduinen. Schoorl heeft over de identificatie van Uagarafelda echter zijn twijfels.11 Het vroegere landschap De oude veenweidegebieden die hier oorspronkelijk gelegen moeten hebben, verloren volgens Schoorl hun bruikbaarheid door toenemen de invloed van de zee. Zij verander den daardoor in een schorren- en wadgebied. Wad- en veen moeten hier een zekere periode naast elkaar hebben bestaan, waarbij op de over gangszone bewoning op terpen en beweiding van schorren mogelijk was.12 Opvallend is het in dit gebied veelvuldig voorkomen van toponie men op -garn, wat kan wijzen op visvangst met uitgezette netten of fuiken die mogelijk een aanvullende bestaansmogelijkheid opleverde voor de bewoners van Torp.13 Vanaf de late middeleeuwen was het Torp gelegen in een nollengebied ten zuidoosten van het voormalige Waddeneiland Huisduinen. Aan de zuidoostkant van dat eiland lag het toponiem 'Torppad' waarover men een directe verbinding met het Torp onderhield. De hier gelegen getij- dengeul zal in normale omstandig heden doorwaadbaar zijn geweest. Tot in het begin van de 19e eeuw benutten de Oud-Katholieken deze verbinding om hun doden op Torp te begraven.14 Het op Torp gelegen kerkje wordt door Schoorl 'mogelijk' in de 13e eeuw geda teerd, waarbij hij het 'zeer wel mogelijk' houdt dat het is opgebouwd van het afbraakmateriaal van een vroeger be langrijker dorpskerk in de omgeving.15 Dat de kerk waarschijnlijk vóór 1600 al buiten gebruik gesteld was, blijkt uit de vermelding op een anonieme kaart uit 1602, waar Torp is vermeld als 't Dorp off out kerckhoff. Dat de Oud- Katholieken deze bijzondere plek nog tot in het begin van de 19e eeuw als begraafplaats gebruikten blijkt onder meer uit notities in de impostregis- ters. Op een kaart uit 1599 stonden op Torp duidelijk twee boerenwoningen aangegeven.16 Op een kaart uit 1640 werd op de Schoten een boerderij afgebeeld, maar stond er op Torp slechts een kleinere behuizing.17 De bouw van woonwijk De Schooten Ten behoeve van woningbouw in De Schooten gedurende de jaren zestig van de 20e eeuw vonden 100

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Levend Verleden - Den Helder | 2013 | | pagina 4