Afbraak van de Ouwe Helder in 1944. Langestraat, gezien vanuit de Middenstraat.
een winkel in wijnen en gedistilleerd
en heeft een zelfde zaak in de Van
Galenstraat 78. In zijn boerderij op
nr. 124 adverteert Klaas Kapitein
met veevoer en 'puik beste' aard
appelen. Zijn huisnummer is het
hoogste van de even nummers in de
straat.
Op nr. 115 aan de overkant van de
straat drijft Jan Glas zijn melkhan
del. Andere winkeliers schieten mij
niet te binnen maar het zullen er
in totaal niet veel meer dan 5 zijn
geweest in dit deel van de Midden
straat en dat aantal steekt schril af
tegen de 24 winkel- en andere be
drijven in het eerste gedeelte van de
straat.
In de aantallen zijn niet begrepen de
inwoners die als 'thuiswerker' (bv.
naaisters) hun brood verdienen.
Het is dan wel geen bedrijf maar
laten we het toch even noemen, het
Evangelisatielokaal aan het eind van
de Middenstraat waar stichtelijke
woorden worden gesproken en dat
is wel goed voor onze straat waar het
toch wel gebeurt dat er 'af en toe of
meer' een 'knoop' valt.
In het adresboek van 1933 zijn er
voor het eerste gedeelte van de Mid
denstraat in totaal 56 huisnummers
genoteerd (met 85 zelfstandige be
woners) en voor het tweede deel van
de straat zijn dat 76 huisnummers
(met opgeteld 95 zelfstandige be
woners). Het totaal aantal bewoners
in de straatinclusief echtgenotes
en minderjarige kinderen is aan de
hand van deze gegevens moeilijk
vast te stellen. Wellicht enige hon
derden.
Afbraak
We kunnen er ons geen voorstelling
van maken hoe de situatie was toen
de Duitse bezetter in 1944 het bevel
gaf dat de gehele Ouwe Helder met
de grond gelijkgemaakt moest wor
den. Alle bewoners werden op zeer
korte termijn gedwongen om hun
woningen en bedrijven te verlaten
(zie Den Helder '40-'45, De Afbraak
door Harry Talsma, 1984 en Van
Helder Buyrt tot Oud Den Helder
door Jan T. Bremer,1991). De doch
ter van smid Jan Blom vertelt van
de verslagenheid en chaos die in
de Ouwe Helder heersten toen de
bewoners hun huizen en bedrijven
moesten ontruimen en met alle
soorten voertuigen met hun hebben
en houden een goed heenkomen
moesten zoeken. 'Befehl ist Befehl'
gold ook voor de burgers. De Ouwe
Helder veranderde in een enorme
kale puinvlakte waarin geen straat
meer te herkennen was. De bezet
ter maalde er niet om. Op een
opslagterrein in Alkmaar heb ik de
ontelbare stapels deuren gezien die
uit de panden van de Ouwe Hel
der gesloopt waren, bestemd voor
Duitsland maar dat is er nooit van
gekomen.
Niet meer dan een weemoedige her
innering is er overgebleven aan de
wijk die na de oorlog veranderde in
eentonige nieuwbouw. Alleen oude
plattegronden en kadasterkaarten
wijzen ons nog de weg naar vroeger.
117
