Ontrukt aan de vergetelheid, aflevering 2
L. Lasschuijt
In vier afleveringen schreef Yvel
Dlawnurg (pseudoniem van Levy
Grunwald) zijn herinneringen op
die hij had aan Sally Manheim, een
markante persoonlijkheid uit de voor
oorlogse jaren in Den Helder. Hij doet
dat in de Heldersche Courant van 20
april 1946, aflevering 1 met als titel
"De Oude Helder een puinhoop".
Een week later op 27 april 1946 volgt af
levering 2 "Ontmoeting in Westerbork".
Op 3 mei verscheen de derde aflevering
"Burgemeester Ritmeester is een dapper
man". Op 15 mei verschijnt het slot met
als titel: "Ik ga nou naar Polen, daar zijn
mijn kinderen ook". Salomon Manheim
genoot al ver voor de oorlog grote be
kendheid in de Ouwe Helder als smid.
Zijn specialiteit was het vervaardigen
van kachelpijpen. Ook dreef de familie
Manheim in de Langestraat een win
kel in allerlei huishoudelijke artikelen,
van houten trappen, teilen en emmers
tot kinderwagens en speelgoed. Het
handelsmerk van Sally Manheim was
zijn opgewekte levenshouding, hij hield
van de Ouwe Helder en stond vaak bij
stormweer op de dijk samen met een
aantal oude jutters. Op vrijdagavond
ging Sally samen met vader Meijer,
moeder Sophia en zijn zus Roosje naar
de synagoge op de Kanaalweg waarna
dan in de huiskamer de sabbatkaarsen
werden ontstoken. In de archieven is
nog te achterhalen dat vader Meijer Jo-
chem Manheim die zelf was geboren op
4 februari 1821, op 29 mei 1865 aangifte
deed van de geboorte op 28 mei des s
morgens om 5 uur van een zoon, Sa
lomo Meijer, uit zijne huisvrouw Sophia
Jacobson, geboren 4 augustus 1826 te
Nijmegen. In de akte staat vermeld dat
de familie woonachtig was in wijk C op
nummer 119 maar daar zal de Lange
straat toch wel mee bedoeld zijn? Ook
staat er in dat de vader zonder beroep
was en ook dat moet op een vergissing
berusten want andere bronnen ver
meldden als beroep van Meijer Jochem,
koopman en fabrikant. Het huwelijk
tussen Meijer Jochem Manheim en
Sophia Jacobson was op 20 november
1855 gesloten te Nijmegen. In 1858, was
Meijer Jochem al eerder op het stadhuis
geweest om aangifte te doen van de
geboorte van zijn dochter Roosje. Zij
zou op 24 februari 1885 in het huwelijk
treden met Levie Abraham van Gelder,
de slager. Zij overleed in 1890 en van
Gelder is toen hertrouwd met Leentje
Woudhuijzen.
Salomo Meijer Manheim trad in Den
Helder op 14 juni 1893 in het huwelijk
met Sara Grunwald geboren op 8 maart
1869. Getuige bij het huwelijk was o.a.
op tachtigjarige leeftijd, de grootvader
van de bruid Meier Schrijver.
In de laatste aflevering van de artike
lenreeks van Levy Grunwald heeft hij
de uitspraak van Sally Manheim op
getekend: "Ik ga nou naar Polen, daar
zijn mijn kinderen ook". Dat maakt ons
nieuwsgierig. Wie waren die kinderen
en wat is er van hen geworden? Drie
maal is Sally naar de burgerlijke stand
geweest om aangifte te doen van de
geboorte van één zijner kinderen. De
oudste zoon was Meijer die werd gebo
ren op 14 juli 1894 en die op 11 decem
ber 1923 in Haarlem in het huwelijk
trad met Roosje Prins die geboren was
op 24 april 1890. Via de archieven ko
men we te weten dat Meijer winkelier
van beroep was maar wat voor winkel
dat was staat er weer niet bij, misschien
ook weer huishoudelijke artikelen. In
het adresboek van Den Helder 1933
staat vermeld Manheim, M., winkelier,
Koningstraat 37 en dat zal hem dan
wel zijn. Noodgedwongen is de familie
Manheim in de oorlogsjaren verhuisd
naar de Uiterwaardenstraat 292 hs te
Amsterdam. Meijer is overleden in
Alkmaar op 25 januari 1945, hij heeft
de bevrijding niet mogen beleven. Zijn
vrouw Roosje Prins is in november
1945 samen met haar zoon Salomo
teruggekeerd naar Den Helder en heeft
De winkel van Manheim in de
Koningstraat.
69
