Bastions Weeshuis Begraatpl Schets van de verdedigingswerken bij Huisduinen in de winter van 1813 op 1814. "Het landen der Engelschen tusschen Petten en Calantsoog, op den 26 Augustus 1799" (C. Brouwer, collectie Regionaal Archief Alkmaar). Veel Patriotten weken uit naar Frank rijk. Het duurde even - in Frankrijk zelf waren de nodige problemen - maar zij kwamen terug. Toen de Fransen er tenslotte in slaagden Holland binnen te dringen en stadhou der Willem V op 18 januari 1795 naar Engeland gevlucht was, heerste bij velen in ons land grote geestdrift. Misschien wel niet bij de meerderheid van het volk, maar wel bij de (ontwikkelde) burgerij, die eindelijk ook wel eens invloed op de regering wilde hebben. Wat er aan on vrijheid en ongelijkheid bestond moest verdwijnen. Men wilde algemeen kies recht en iedere burger gelijke rechten. En ook een moderne gecentraliseerde staat in plaats van het oude, 'zevenkoppig wangedrocht' van de Zeven Verenigde Nederlanden. Er kwam een Bataafse Republiek met maar liefst vijf Direc teuren bijgestaan door acht Agenten (Ministers). In ons gewest kwam er een einde aan het College van Gecommit teerde Raden in West Friesland en het Noorderkwartier. Daarvoor in de plaats kwam een Departementaal Bestuur, gekozen door (stemgerechtigde) burgers. In Huisduinen/Den Helder veranderde er aanvankelijk weinig. Voorlopig ble ven schout Cornells van Herwerden en secretaris A. Schoon gewoon zitten. Zo groot waren de partijverschillen tussen Prinsgezinden en Patriotten hier nou ook weer niet. Garnizoen Belangrijk was wel dat er een 'Comité tot inkwartiering' (vier leden uit Den Helder, twee uit Huisduinen) kwam, want voor de Bataafse (en Franse!) troepen die hier gelegerd werden, had men niet genoeg kazernes. Kerken wer den daarvoor gebruikt en verreweg de meeste bewoners kregen te maken met inkwartiering van soldaten. De aanwe zigheid van een groot garnizoen had eveneens de komst van veel 'vreemde lingen' tot gevolg. Tappers, slagers, pot senmakers, van allerlei lieden kwamen op het stadje af. De nieuwe gelijkstelling voor de wet van allerlei volksgroepen en godsdienstige gezindten maakte ves tiging gemakkelijker. Ook Joden wer den (in 1807) gelijkgesteld met andere burgers en vestigden zich hier. Er waren in die dagen zeker twintig herbergen, tapperijen en 'cabarets' in het Mars diepstadje met een burgerbevolking van zo'n 2500 inwoners. Vandaar dat er zelfs een 'tweede dienaar der Justitie' werd aangesteld en maar liefst 35 straatlan taarns (op patentolie) werden geplaatst. Op kosten overigens van de herbergiers en tapperij eigenaren. 1) Inval Engelsen en Russen (1799) Doordat de Bataafse Republiek een verbond met Frankrijk had gesloten raakte ons land voortdurend (van 1796- 1803 en van 1805-1813) bij oorlogen betrokken. Reeds in 1780 was onder het stadhouderlijk bewind een begin gemaakt met de aanleg van de batterij Kaaphoofd (nadien de Revolutie), ter wijl aan de zeedijk ten oosten van Den Helder de Oostbatterij (de Ondeelbaar heid) werd opgeworpen. Vervolgens was in 1793 fort Louise (de Unie), in 4 (o*\^===:== \p (Huisduinen Ravei.mnen af )u)ve manen Hiuutiun<n ZeciMtltin. n Jeri fiüJc of ionlUCin a Tutcnie b Van fa a c <iu Ouoiu d TouiciÜHt e CaffaicCti HST L.1NDK5 BH* HSrGKI.SrXMKJT TVJSCHSS PETTKS K* CAlANTSOOOr, -rf/i 4.Ö /7.QQ

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Levend Verleden - Den Helder | 2011 | | pagina 6