Napoleon is wel populair
als naam voor honden,
katten en paarden. Keizer
Napoleon koos voor
zijn paarden heel andere
namen. Zo noemde hij
het witte paard, waarmee
hij triomfantelijk
als overwinnaar op
schilderijen staat
afgebeeld, 'Marengo', naar
de Slag bij Marengo in
Italië in 1800. Tijdens
de slag bij Austerlitz
(1805) en de Slag bij
Waterloo (1815) bereed
hij deze opvallende
Arabische hengst ook.
Het paard werd tijdens
de slag bij Waterloo
buitgemaakt door een
Britse officier. Na de dood
van Marengo werd zijn Napoleon op
skelet tentoongesteld
in het National Army
Museum in Londen, waar het nu nog te
bewonderen is.
Varkens
In Frankrijk bestaat een oude wet die
nog altijd van toepassing is en die
boeren verbiedt om varkens Napoleon
te noemen. George Orwell schreef
tijdens de Tweede Wereldoorlog de
roman Animal Farm, waarin hij twee
varkens, Napoleon en Snowball, met
elkaar een machtsstrijd laat uitvechten.
Onder het bewind van Napoleon werd
in Nederland het Burgerlijk Wetboek
ingevoerd, de 'Code Civil', ook wel
'Code Napoleon genoemd. Daarin
waren regels voor de burgerlijke stand
opgesteld. Dat betekende dat geboorte,
huwelijk en overlijden verplicht
moesten worden geregistreerd bij de
gemeente. Namen kregen daardoor hun
definitieve vorm.
De naam van Napoleon is verbonden
aan vier kleine plaatsen in de
Amerikaanse staten Ohio, Missouri,
Michigan en Indiana. Napoleon
zijn paard Marengo (J.L. David, 1800).
kennen we als een snoepje, ook wel
Napoleonkogel genoemd. 'Coup
Napoleon' staat bekend als een
standaardcombinatie bij het dammen.
Bugatti bouwde in de jaren 30 de
Coupé Napoléon, een zeer exclusieve
auto. Door de beurskrach is het maar
bij zes exemplaren gebleven. Enkele
fruitsoorten dragen de naam van
Napoleon, zoals de kers 'Bigarreau
Napoleon' en de peer 'Beurré Napoleon'.
Onder de rozensoorten is de Rosa
'Chapeau de Napoleon' een oude
bekende. Deze sterk zoet geurende roos
dateert van 1827 en wordt ook Rosa
'Cristata' genoemd. Kenmerkend aan
deze soort zijn de knoppen. Die lijken
echt op de hoed van Napoleon.
Wout Smit
Bronnen
Regionaal Archief Alkmaar, Bevolkings
register Den Helder, Voornamenda-
tabank Meertens Instituut, Geneanet.
org, Heldersche en Nieuwedieper
Courant, Nieuwe Courant van Den
Helder, Weekblad van Den Helder en
het Nieuwediep.
timmerde wel met 'Napoleon' aan de
weg. In de lijsten met meest gewilde
namen ontbreekt tegenwoordig die van
Napoleon. Toch zijn er nog wel ouders
die deze naam voor hun kind kiezen.
In 2006 kwam de naam in Nederland
59 keer voor als eerste naam bij jongens
en 143 keer als volgnaam. Bij meisjes
kwam Napoleon vijfmaal voor als
tweede of derde naam.
De Utrechtse advocaat Dion
Bartels, in 2009 geschorst wegens
onbehoorlijke bedrijfsvoering en
door zijn optreden tegen malafide
vastgoedbeleggingsfondsen een
bekende verschijning in het
televisieprogramma van Pauw en
Witteman, heeft als geboortenaam:
Dénis André Napoléon.
Naamdag
Napoleon is een Italiaanse jongensnaam,
die al in de middeleeuwen werd
gebruikt. Het betekent zoveel als
'afkomstig uit Napels'. Er zou een
heilige zijn met de naam St.-Napoleon
in Alexandrië. Hij was het slachtoffer
van de christenvervolgingen door
Diocletianus (236-316), keizer van
Rome. De kerkelijke feestdag van deze
heilige wordt op 15 augustus gevierd.
Dit was de geboortedag van Napoleon
Bonaparte. Hij zou dus naar deze heilige
vernoemd kunnen zijn.
Andere bronnen zeggen dat de heilige
Napoleon van Alexandrië nooit
heeft bestaan, maar met instemming
van paus Pius VI is 'geschapen' om
Napoleon een naamdag te geven. Model
stond Neopolus van Alexandrië, die
in 304 door keizer Diocletianus om
zijn geloof de dood was ingejaagd
Tijdens het eerste en tweede keizerrijk
van Napoleon werd de feestdag van
deze kunstmatige heilige gevierd op 15
augustus. Na de slag bij Austerlitz in
1805 bepaalde de keizer dat zoons van
vaders die onder zijn vaandels waren
gesneuveld, de voornaam Napoleon aan
de hunne mochten toevoegen. Keizer
Napoleon gebruikte zijn voornaam zelf
zelden.
37
