Wie van de drie?
Hollandse zeeofficier VerHuell genoemd als verwekker
van keizer Napoleon III
Wie was de vader van keizer Napoleon
III? Was dat Lodewijk Napoleon,
Charles graaf de Flahaut of..de
Hollandse zeeofficier VerHuell?
Bij zijn geboorte in 1808 schreef
moeder Hortense: 'In de nacht van 20
op 21 april schonk ik het leven aan een
zoon. Ik had liever een dochter gewild,
maar mijn moeder was verrukt over het
nieuws en de keizer (Napoleon I), die
in Spanje was, liet langs de hele Spaanse
kust een kanonnensaluut brengen. De
baby was zo zwak, dat ik vreesde hem
kwijt te raken.'
Al meer dan twee eeuwen wordt er
gespeculeerd over het vaderschap
van Napoleon III. Wie van de drie
was het? De vraag doet denken aan
het populaire programma 'Wie van
de drie', dat jarenlang op de televisie
te zien was. Een panel van bekende
Nederlanders probeerde op zo amusant
mogelijke wijze te achterhalen wie van
de drie kandidaten de echte kolenboer,
ouvreuse of vrachtschipper was. Bij
Napoleon III was het geen spelletje.
Niet alleen het volk hield zich bezig
met de vraag wie de echte verwekker
was, ook historici en biografen. Met de
DNA-technieken van nu zou het raadsel
gemakkelijk op te lossen zijn, maar die
bestonden toen nog niet.
Den Helder heeft een bijzondere band
met Napoleon. Tweehonderd jaar
geleden kwam Napoleon I hier op
Koningin Hortense met
de prinsen Napoleon
Louis en Louis
Napoleon (F. Gérard).
Hortense de
Beauharnais, stiefdochter
van Napoleon I, moest
tegen haar zin trouwen
met een broer van
Napoleon, die van 1806
tot 1810 koning van
Holland was. Tijdens
haar huwelijk met
Lodewijk Napoleon kreeg
ze vier kinderen. Vooral
over het vaderschap van
het derde kind, de latere
keizer Napoleon III,
bestaan grote twijfels.
bezoek. Hij besloot dat Den Helder
de thuishaven moest worden voor de
oorlogsvloot. Er moesten forten worden
gebouwd om de vloot te verdedigen
en er moest een herstelplaats worden
aangelegd om de oorlogsschepen te
onderhouden. Die rijkswerf was het
doel van het 'wetenschappelijk bezoek'
dat een van de nazaten van de Franse
keizer, prins Napoleon, ruim vijftig jaar
later aan Den Helder bracht.
Napoleon had een trouwe zetbaas
in Den Helder, vice-admiraal Carel
Hendrik VerHuell (1764-1845). In
1813 raakte de rol van de Fransen in
Nederland uitgespeeld, maar VerHuell
hield Den Helder nog een half jaar
bezet. Vanuit fort Lasalle (Erfprins)
leidde hij het verzet tegen de Hollandse
belegeraars. De inwoners van Den
Helder koesterden geen wrok tegen
hem na zijn overgave. Bij zijn vertrek
kreeg hij zelfs cadeautjes mee van de
burgemeester. Twintig jaar geleden
werd het plein voor fort Kijkduin naar
hem vernoemd.
Een nep-Bonaparte
Het is deze VerHuell die werd genoemd
als de mogelijke vader van Napoleon
III. De Franse schrijver Victor Hugo,
een van de grootste tegenstanders
van Napoleon III, schreef in 1852:
'Een nep-Bonaparte, zeker een
Beauharnais, wellicht een VerHuell.'
In een gedicht dat in 1865 in Brussel
werd gepubliceerd, sprak L.A. Rogeard
over Napoleon III als 'die zoon van een
Hollandse jood VerHuell'.
Maar voordat we nader kennis maken
met de drie kandidaten eerst iets over
de moeder, Hortense de Beauharnais
28
