verkeersplein. Het plein is nu bekend
als Plein 1822 maar werd in 1935 het
Van Rijnplein genoemd. De aanleg ging
ten koste van een oude dikke boom, die
een obstakel vormde voor het verkeer.
"De boom moest sterven", aldus de
Helderse Courant.
"Drie dagen lang heeft de tuinman van
de werf met zijn knechts gegraven,
gehakt en gezaagd en getrokken aan
de boom. Rotsvast, als een Napoleon
die hem, althans volgens één der
Werviaanders, geplant heeft bleef
de boom staan. Hij trotseerde zijn
beulen, 't Was een oude, taaie boom.
Hij hield stand als eens de kleine
Napoleon maar, op een middag werd
de Napoleontische boom omgewerkt,
onder een hoeraatje viel de Werfreus,
hij was dood. Onmachtig lag hij geveld
op de werfgrond, waar hij eens vol
luister gestaan had, „Wat des Werfs is,
moet er op blijven, niemand en niets
passeert ongecontroleerd het huisje van
de Werfpolitie en al is een ballekie nu
eenmaal voor een rechtgeaard Jutter
algemeen bezit, deze boom blijft ten
bate van de Marine. Wee hem, die met
onzalige bedoeling deze boom zou
Jutten" aldus de Helderse Courant.
Napoleon Garden
In fort Kijkduin bevond zich tot voor
kort het wok restaurant Napoleon
Garden, een toepasselijke naam voor
een restaurant aan het Admiraal
VerHuellplein te Huisduinen, VerHeull
was admiraal onder Napoleon.
Hotel Napoleon
Op het adres Weststraat 83 bevond zich
hotel restaurant Napoleon, later bekend
als hotel restaurant Le Saillant.
Les Jardins de Napoleon
Is de naam van het volkstuinencomplex
gelegen aan de noordoostzijde van het
Tuinderspad.
Wandelroute Napoleon
De wandelroute Napoleon is een vrije
wandelroute die grotendeels loopt over
de Helderse Gemeenschapslinie, het
vormt een verbinding tussen de grote
forten. Samen vormen ze de Stelling
van Den Helder. Deze toeristische
route werd op 31 juli 1988 geopend
door de Franse zaakgelastigde in ons
land. Hoewel historisch niet helemaal
verantwoord kreeg deze wandelroute
de naam Napoleon route. De wandeling
laat het militaire inzicht zien van een
van de grootste strategen die Europa
heeft voortgebracht.
Rue du Helder
Een vernoeming van een andere orde is
het straatje Rue du Helder in Parijs.
Het is ontstaan in de tijd dat een groot
aantal straten werden vernoemd naar
bekende Europese steden en plaatsen.
In de Franse krant Journal de 1' Empire
komt Rue de Helder al voor in een
artikel van 26 juli 1812. Dat Den
Helder werd vernoemd zegt iets van
de waardevolle strategische ligging die
de Franse bevelhebbers gaven aan het
stadje. De 145 meter lange straat ligt
in het IX de arrondissement, tussen de
Boulevard des Italiens (huisnummer
36) en de boulevard Haussmann
(huisnummer 13-17). Het bevindt zich
in hartje Parijs nabij de Opéra en het
grote warenhuis Galeries Lafayette.
Franse magazijnen
Tussen het Boerenverdriet en het
Nieuwediep begon in 1812 onder het Frans
bewind de bouw van een zogenaamd
'tuighuis' (arsenaal) voor het opbergen en
bewaren van de oorlogsbehoeften van de
vloot. Door hun vertrek uit Nederland
kwamen zij niet verder dan het leggen
van de fundaties en wat bouwwerk. De
magazijnen werden onder Koning Willem
I door de aannemer K. Langeveld voor
93.000, - gulden afgebouwd. Hij leverde
30 november 1815 het imposante werk
gereed op. De gebouwen waren hoog en
fraai van uiterlijk en werden aangeduid als
het Grootmagazijn maar ook als de Franse
magazijnen. Door de magazijnfunctie
kreeg het de officiële naam het Arsenaal.
Door de bouwvorm kreeg een deel van
de magazijnen de naam het Vierkantje, de
gebouwen zijn in de Tweede Wereldoorlog
tijdens geallieerde bombardementen
verwoest. Na de oorlog werden op die
plek de Bewapeningswerkplaatsen
(BW) gebouwd. Na het vertrek van de
Bewapeningswerkplaatsen in 1997 naar
een nieuwe locatie op het Nieuwe haven
terrein werd het complex tot aan de
afbraak in 2009 verhuurd aan de firma
Multi Metaal. Inmiddels is het complex
gesloopt.
Rens Schendelaar
Bronnen
*Jos Gabriëls, Huygens Instituut voor Ne
derlandse Geschiedenis.
De Physique Existentie dezes Lands, Jan
Blanken Inspecteur - Generaal van de
waterstaat, 1755-1838, uitgave van het
Rijksmuseum Amsterdam (1987).
Stadsarchief Amsterdam
Amsterdamsche Courant 1811 -1812.
Staatkundig dagblad van het Departe
ment van de Zuiderzee 1812.
Nationaal archief Den Haag
Inventarisnummer 2.16.06 Inspecteur
Waterstaat voor 1850.
229 Verhandelingen, bestekken enz. tot
verbetering der zeehavens en zeegaten
mede in verband met 's lands defensie
1777-1824.
347 Haven-, dijk- en defensiewerken te
Den Helder ca. 1781 - 1827.
Inventarisnummer 2.01.29.01 Depar
tement van Marine 1795-1813.
927 Correspondence des directeurs et des
sous-directeurs d' équipement a Am
sterdam, Rotterdam, Nieuwediep et
Medemblik 1811-1813.
Service historique de la Défense,
Vincennes
Informatie décret impérial van 15
maart 1812.
Regionaal archief Alkmaar
27 minuten van bekendmakingen van
het gemeentebestuur 1805 - 1824.
133 Briefwisseling (1811).
184 bezoek van de keizer 1811.
Krantenarchief: Vliegendblaadje klein
courant voor Helder, Nieuwediep en
Texel, Heldersche en Nieuwedieper
Courant.
Levend Verleden, uitgave HHV le jaar
gang februari 1989.
HHV archief Helderse Courant, diverse
jaargangen.
www.fortendenhelder.nl (Jan van Ton
geren).
Bibliothèque nationale de France, Jour
nal de F Empire, diverse jaargangen.
23
