rijke rol bij het verspreiden van deze
bladen. Aldus Jan van Baar in 'Verzet
in West Friesland' (1990). Vervolgens
vernam ik dat de oudste zoon van het
echtpaar Lever, prof.dr. Jan Lever, in
zijn actieve jaren een bekend hoogle
raar (Creatie en Evolutie) aan de Vrije
Universiteit te Amsterdam, nog niet
zo lang geleden een boek had uitgege
ven 'Mijn maatschappelijk betrokken
ouders Albert Lever en Lydia Adriana
Brouwer. Een tijdsbeeld, 1892-1980'.
Het boek is niet in de handel, maar
prof. Lever was wel bereid een exem
plaar ter beschikking te stellen aan
de Helderse Historische Vereniging.
Zodoende kwam ik in de gelegenheid
hieruit het een en ander te citeren,
waarbij vooral het gedeelte over de
oorlog mijn belangstelling had.
Naar den Helder (1924)
De uit Groningen(stad) afkomstige
onderwijzer Albert Lever en zijn la
tere echtgenote leerden elkaar kennen
als collega's op de protestants-chris
telijke lagere school te Doesburg. In
1921 trouwden zij in Sneek, waar haar
vader Pieter Brouwer hoofdredacteur
was van het Friesch Dagblad. Zij ves
tigden zich in Haren (Groningen),
waar hun oudste zoon Jan geboren
werd (1922). Al vrij snel daarna sol
liciteerde de heer Lever als hoofd van
de Rehobothschool in Den Helder en
werd inderdaad als zodanig benoemd
(1924). De zoons Piet (1924) en
Hans (1926) werden geboren. Vader
'promoveerde' vervolgens tot hoofd
van de christelijke opleidingsschool
(Kanaalweg, ingang Kolensteeg 2). In
diezelfde tijd werd de heer Lever, in
het bezit van de akte Duits, eveneens
benoemd als leraar Duits aan de Han
delsavondschool.
Mevrouw Lever, inmiddels eerst
secretaresse, vervolgens voorzits
ter van de Nederlandse Christen
Vrouwenbond afdeling Den Helder,
kreeg in 1939 een wekelijkse rubriek
"Vrouwenkout' (Vrouwenpraat) in het
christelijk dagblad 'De Standaard'.
De christelijke opleidingsschool aan de Kanaalweg met de ingang in de Kolensteeg.
Afbraak van de Kanaalweg in opdracht van de Duitse bezetter.
Op de foto de banketbakkerswinkel van Vis en de garage van Korsman.
Oorlog
En toen kwam er oorlog. Over het
verloop van de oorlog is door ver
schillende auteurs -allereerst door
Anthony van Kampen in zijn boek
'Burgers van Den Helder' - het nodi
ge geschreven. Maar interessant in het
boek van prof. Lever zijn vooral de in
de familie bewaard gebleven brieven,
met name van en naar de oudste zoon
Jan, die inmiddels biologie studeerde
in Utrecht.
Zo schreef vader Albert over de och
tend van de eerste oorlogsdag onder
meer: 'Zoals elke morgen fietste ik
naar de Kanaalweg. Geen leerlingen
geen conciërge, niemand. Haastig
pakte ik wat spullen samen die voor de
administratie van belang waren.'
Na het bombardement op de avond
van de 14e mei (een 'vergissing' van
de Duitsers) waarbij 28 doden vielen
en 11 zwaargewonden schreef moeder
de volgende dag (woensdag 15 mei):
'Den heelen dag heb ik geprobeerd je
op te bellen, maar de lijnen zijn zoo
bezet. Nu probeer ik een kaart. God
heeft ons bewaard bij 't bombardement
257
