De Zweedse barakken
Den Helder verloor haar laatste
Zweedse barak jongstleden maart
aan de sloper. Ondanks dat het lan
ger bleef staan dan de bedoeling was
kon de gemeente geen gegadigde
vinden voor het houten gebouw aan
de Pasteurstraat. Hoewel de barak
geen monumentale status had, was het
historisch gezien wel interessant. Het
was vanwege de geschiedenis en de ty
pische architectuur heel representatief
voor de periode van de wederopbouw
in Nederland en met name in Den
Helder. Het gebouw was nog in rede
lijk goede staat. Mede daarom wilde
het gemeentebestuur en de Helderse
Historische Vereniging dat de barak
behouden zou blijven voor Den Hel
der. Dat kon echter niet op de huidige
locatie. Want de houten barak waarin
toen nog De Groene Poolster huisde,
moest verdwijnen voor de bouw van
een Brede School (vestiging van de
basisscholen de Windwijzer en de Ver
rekijker). Daarbij wilde de gemeente
het gebouw niet zelf in bezit houden.
Omdat het gebouw weg moest en
sloop dreigde nam de gemeente het
initiatief om belangstellenden te vin
den. Het begon op 20 januari 2009
met een kijkdag. Voor geïnteresseer
den was er een informatiepakket met
daarin onder meer bouwtekeningen,
foto's, achtergrondinformatie en voor
waarden waaraan de plannen moesten
voldoen. De Groene Poolster was toen
al verhuisd naar het nieuwe complex
in Mariëndal, het centrum voor na
tuur- en milieueducatie de Helderse
Vallei. De meest serieuze kandidaat
voor de koop was het Nederlands
Openluchtmuseum in Arnhem.
Dit museum was zeer geïnteresseerd
en onderzocht de mogelijkheden om
het gebouw over te nemen. Omdat
het museum het benodigde bedrag
van 30.000 euro financieel uiteindelijk
niet rond kreeg en omdat de tweede
kandidaat Stichting Den Helder ver
plaatsen te ingewikkeld vond bete
kende dat het einde van de barak.
Barakken in Den Helder
Tijdens de Tweede Wereldoorlog heb
ben de Helderse schoolgebouwen
ernstig te lijden gehad van het oor
logsgeweld. Zo werden er zelfs scholen
gesloopt in opdracht van de bezetter.
Direct na de oorlog stelde de gemeente
dan ook een commissie aan voor het
herstel van het onderwijs. Het creë
ren van nieuwe schoolruimten was
hun grootste zorg want de beschik
bare klaslokalen zaten overvol. Omdat
nieuwbouwplannen onzeker waren en
de commissie niet langer kon wachten
ging men over tot de aanvraag van hou
ten Zweedse barakken. Deze barakken
kwamen in 1946 voor het eerst in ons
land als schenking van het Zweedse
Rode Kruis. Ze werden als kant-en-
klare bouwpakketten aangevoerd en
konden in korte tijd zonder zware fun
dering op de bouwplaats geassembleerd
worden. Dat was een uitkomst want er
was een groot tekort aan bouwmateriaal
en aan bouwvakkers.
De aanvraag voor een barak verliep via
het Ministerie van Wederopbouw en
Volkshuisvesting te Den Haag, kosten
f 8.000 gulden (3.635 euro). De houten
gebouwtjes waren gewild want archie
fonderzoek geeft aan dat veel Neder
landse gemeenten een historie hebben
met deze Zweedse barakken. De voor
naamste bestemmingen waren: uitbrei
ding bij ziekenhuizen, als school, als
woongebouw en zelfs als noodkerk. Het
Luchtfoto van 9 juni 1964 met links op de voorgrond het gymlokaal aan de
Pasteurstraat, daarboven de Zweedse barakken in gebruik als School 4 en daarboven
het stenen schoolgebouw van de Willem de Zwijger Mulo.
280
