De gasfabriek op de hoek Spoorgracht en Fabrieksgracht met rechts de karakteristieke
schoorsteen en links de hoge elevator voor het kolentransport vanaf de waterweg tot
in de gasfabriek (foto na 1908).
met de bouw van een gasfabriek en
25 jaar lang gaslicht moest leveren
voor 150 lantaarns. Schretlen kocht
voor de bouw van zijn gasfabriek
voor 300 gulden (137 euro) een stuk
onbebouwde domeingrond van 4218
m2 (nu bekend als hoek Spoorgracht
- Fabrieksgracht). Dat hij deze plek
koos kwam, omdat het gebied (toen)
buiten de bebouwde kom lag. Daarbij
lag het gunstig aan het water voor
de aanvoer per schip van materiaal
en kolen. Want kolen waren nood
zakelijk voor de winning van het
steenkoolgas. Maar Schretlen was niet
helemaal gerust op zijn nieuwe on
derneming. Hij was bekend met het
van onderwijs S. Prins vertelde aan
de Helderse Courant de maatregel
te betreuren en gaf de schuld aan de
vergrijzing in de wijken: "Vergrijzing
blijkt in meer stadsdelen, ook protes
tant christelijk en katholieke scholen
hebben er mee te kampen", aldus
Prins. Nadat in het monumentale
schoolgebouw geen onderwijs meer
werd gegeven heeft het een groot
aantal bestemmingen en gebruikers
gehad. In 2009 heeft Woningstich
ting de school overgenomen van de
gemeente. Woningstichting wil op
deze manier het karakteristieke histo
rische gebouw behouden voor de stad
Den Helder en zal de komende jaren
het nodige onderhoud uitvoeren. In
samenwerking met Stichting de Vis-
salon wordt het gebouw zo veel mo
gelijk door kunstenaars gebruikt.
korte nachten overbodig. Bij volle maan
brandde er ook geen licht.
Burgemeester Jan in 't Velt wilde dat
veranderen. Hij ijverde voor goede
straatverlichting op gas, zoals in Alk
maar en in Hoorn. Want de komst
van gaslicht in de straten zou een
grote vooruitgang betekenen voor
Nieuwediep. Na eerdere afwijzingen
gaf Koning Willem III in 1856 zijn
toestemming. De gemeente plaatste
direct een advertentie in de lande
lijke, toonaangevende kranten met
de aanbesteding om Den Helder van
straatverlichting te voorzien. Uit de
inschrijvingen koos het gemeentebe
stuur voor de smidszoon D. Schretlen
uit Leiden. Hij was eigenaar van een
ijzer, koper- en metaalgieterij annex
fabriek van werktuigen. Op 2 decem
ber 1856 ging ook de gemeenteraad
akkoord. Onder de voorwaarde dat
hij binnen een jaar moest aanvangen
De Gasfabriek
Voordat in Den Helder in de jaren
1850 de straatverlichting brandde
moesten de lantaarnopstekers eerst de
ladder op om de olielantaarns aan te
steken.
Veel lantaarns bezat Den Helder niet.
Er stonden er elf in het toenmalige dorp
en verder brandde 's nachts licht bij het
dok van de Rijkswerf, bij de sluizen en
langs de haven. In de zomermaanden
brandde er geen licht, men vond dat bij
Afgemeerd kolenschip voor de elevator in de Spoorgracht. Terwijl het achterruim
wordt gelost door de krachtige transportarm van de elevator poseert het
schippersgezin op het dek voor de fotograaf (foto ca. 1930).
