Van wijkcode naar straatnamen in Den Helder
Frank van Loo schrijft in zijn boek
Kustdorpje wordt havenstad. Helder
1800-1900"Tot 1887 hadden vele
Helderse straten geen naam. Her en
der waren landerijen tot bouwgrond
verkaveld en met huizen bebouwd,
maar er was geen stratenplan. De stra
ten, die die naam niet verdienden want
ze waren niet bestraat, bleven toebeho
ren aan de eigenaren van de grond. Pas
vanaf 1890 kwamen wegverharding en
riolering echt goed op gang."
Er is, voorzover ik heb kunnen nagaan,
geen kaart van Den Helder waarop
de wijkindeling in lettercodes en ook
huisnummers zijn aangegeven. In bij
voorbeeld geboorte- en overlijdensak
ten werd het geboorte- of sterfhuis op
deze wijze aangeduid. Waar dat huis
stond is dan niet duidelijk.
Soms is een pand lang in het bezit van
een familie. Als tijdens dat bezit de
oude aanduiding overgaat in de mo
dernere straatnaamaanduiding dan
is die vraag beantwoord. Mijn over
grootvader Fredrik Isaksson, geboren
in Mietoinen (Finland) op 30 juli
1844, woonde in wijk O nummer 412.
Mijn grootvader Pieter Jacobus Izaks-
son, is daar geboren en woonde later
met zijn gezin in datzelfde huis, Brou
werstraat nummer 36. Ook genealo
gisch onderzoek kan wat opleveren.
HELDE
De gemeente De Helder (1867).
De fotograaf Willem Eduard Coen-
raad Dulfer, geboren in Numansdorp
op 2 januari 1860 en gehuwd met
Maria Meininger, heeft enige tijd in
Den Helder gewerkt. In die Helderse
periode zijn drie kinderen geboren.
Anthonius Michilus Martinus op 21
juni 1887 in het huis staande in wijk
K nummer 39. Jan Albertus op 21
april 1889, ook in wijk K 39. Wilhel-
mina op 18 september 1893 op de
Hoofdgracht 53. De Hoofdgracht lag
in wijk K, maar let op, het was in die
tijd heel gewoon om vaak te verhui
zen. Veel kinderen van een echtpaar
werden steeds op andere locaties in de
stad geboren. Het kwam ook voor dat
alleen de wijkletter aangegeven werd.
Dan is het voor een onderzoeker nog
moeilijker om zich voor te stellen
waar dat was.
Naast bovengenoemde aanduidingen
werd de locatie ook wel eens bij naam
genoemd. Zo werd Cornelis van der
Poll, zoon van Gerrit van der Poll
(timmerman) en Elizabeth Spigt in
1823 geboren in Den Helder. In zijn
geboorteakte werd vermeld dat het
echtpaar woonde aan het Nieuwe-
werk. Deze 's lands kielplaats lag op
de plek waar zich nu fort Oostoever
bevindt. Veel werklieden met hun
gezinnen woonden daar in oude
wachtschepen. De huidige familie
van Cornelis kan zich in dit geval dus
voorstellen waar hij geboren is. Cor
nelis overleed vervolgens in 1882
in het huis staande in wijk N tweehon
derd drie". Tja, waar is dat dan?
Met alleen een wijkletter en nummer
als adresaanduiding is er dan ook
behoefte aan een overzicht waarmee
de locatie bepaald kan worden. Dat
overzicht is er niet, maar er is toch
wel wat informatie over die wijkcode
beschikbaar. In het boek Francois
HaverSchmidt en Den Helder van Pe
ter Hovestad en Jan T. Bremer staat
155
Voordat het gebruik van straat
namen algemeen was, werden de
panden (woonhuizen en derge
lijke) aangeduid met een hoofdlet
ter en indien mogelijk ook met
een nummer. De letter gaf aan om
welke wijk het ging, het nummer
betrof dan een specifiek gebouw of
woning. Meerdere woningen (met
bijbehorende nummering) in één
gebouw kwamen ook voor.
apidxa
duiiiea
TOsKK
Ypoorrp
