De Engelse invasie op de stranden van Het Koegras in 1799
Met het uitbreken van de Vierde
Engelse Oorlog (1780-1784) kon
den de vroegere bewoners van Het
Koegras niet vermoeden dat er
een periode aanbrak van onrust en
dreiging, met een Franse bezetting
tot 1814 en een invasie vanuit zee.
Maakte in 1784 de Vrede van Parijs
nog een einde aan de Engelse oorlog,
de Fransen streefden naar meer, zij
wilden de absolute macht in Europa.
Met als gevolg dat Frankrijk op 1
februari 1793 de oorlog verklaarde
aan de koning van Engeland en aan
de stadhouder van de Nederlanden.
In 1795 kwamen de Fransen ons land
'bevrijden' van het machtsmisbruik
van de regenten, van het verdorven
regeringsstelsel en de groeiende
tegenstellingen tussen arm en rijk.
Ons land kreeg een nieuwe naam: de
Bataafse Republiek. En de Bataafse
en de Franse Republiek sloten een
verbond, zij verklaarden geen afzon
derlijke vrede met Engeland te slui
ten. Engeland was nu nog meer dan
voorheen de gevreesde vijand, zodat
de verdediging langs de kust werd
versterkt. Op de dijk en op de stran
den liepen gewapende regimenten de
wacht. Er was zelfs een bewaakte uit
kijkpost op de Zanddijk. De vrees was
terecht, want de Engelsen beraamden
het stoutmoedige plan om de Fransen
door middel van een invasie ons land
uit te jagen en de stadhouder weer
aan de macht te helpen.
Op 13 augustus 1799 zeilde vanaf de
Engelse kust een enorme vloot uit met
een leger van 12.000 man aan boord.
De bevelhebber wist dat Den Helder
en de zuidelijke kuststrook niet zwaar
verdedigd werden. Het plan was dat
zijn troepen van daaruit met een veld
tocht richting de hoofdstad zouden
marcheren, met als doel de inname
van Amsterdam. De kustbevolking
had de vooruitgeposte schepen al
opgemerkt voordat op de 21e augus
tus de vloot op twee mijl van Texel
ankerde. De spanning was groot. Wat
waren de plannen en vooral, waar
gingen de Engelsen aan land. Want
dat er een invasie zou komen, daar
twijfelde niemand aan. Op 26 augus
tus werd de vloot waargenomen voor
de kust waar de landing plaats zou
vinden: tussen Huisduinen en Groote
Keeten. En op 27 augustus ontving
het Helders dorpsbestuur het be
richt dat: "Heeden
morgen voor onse
kusten en wel af en
aan de Groote en
Kleijne Keete eene
vloot van ongeveer
140 vijandelijke
scheepen van on
der scheijdene
grooten zijn gekoo-
men welke aldaar
den geheele dag
ten ancker hebben
geleegen, uijtgesonderd eenige kotters
en kleijne scheepen heen en weder
zeijlende en zelfs tot Kijkduijn zijn
geweest, 't welk ten gevolge heeft dat
heden avond van die gemelde vloot
op onze kust wierd geschooten met
hauwitzers om en bij het campement
dat bij Kijkduin lag wierd gevuurd
het geen alhier groote verontrusting
veroorzaakt. De militaire alhier zijn
zoo als uw kunt begrijpen alle in be
weeging, en kunnen uw tevens nog
berigten als dat heeden avond om half
agt nog geen Engelschen aan de wal
Geschut van het Nederlandse korps rijdende artillerie in de duinstreek.
Naar een schets van Reinier Vinkeles. Collectie sectie militaire geschiedenis KL.
Strand en duinen ten zuiden van Den Helder.
11