zullen er zijn, die eens trachten om
zonder vergunning muziek te maken
of ergens gras te snijden voor hun
paarden; doch dat zijn nu eenmaal
dingen die er zo bijhoren. Volgende
week maandag worden ze over onze
stad losgelaten en zal het overal volop
muziek, zang en acrobatiek zijn", al
dus de Helderse Courant in juli 1923.
Den Helder had geen luxe woonwa
genkamp. Er waren geen faciliteiten,
toch nam jaarlijks het aantal woon
wagens toe. Er lag toen een plan om
achter de Bassingracht nabij fort
Westoever een stuk grond van 2000
vierkante meter als woonwagenkamp
geschikt te maken.
Opening
Van oudsher was op zondagmiddag
het proefdraaien van de attracties en
van de muziek. Dan was het al een
beetje kermis. Tot 's avonds laat lie
pen er mensen te wandelen hoewel
er nog niets te doen was. De opening
van de kermis vond plaats op maan
dagmorgen om klokslag acht uur. Het
was dan traditie dat de bel van het
raadhuis werd geluid. Dat noemde
men kermisluiden. Dan verspreidde
het publiek van vooral moeders met
kinderen zich over de kermis. En
al gauw waren alle plaatsen van de
draaimolens en de schuitjes bezet
met alleen maar stralende gezichten.
Want eindelijk was de kermis begon
nen. Zelfs de ijscoman was op dat
vroege uur aanwezig met zijn roep;
"ijsie - ijsie!" Ook tussen de middag,
tegen twaalf uur, als de scholen en
werkplaatsen pauze hadden, gingen
de draaimolens open en dan was het
voor een half uurtje kermis. Maar de
eigenlijke pret begon pas 's avonds.
Maandag, de eerste kermisdag, bracht
altijd veel drukte, iedereen wilde zien
wat er zoal te doen was, dinsdag en
woensdag kon men meestal wel rustig
wandelen. Een typisch Helderse tradi
tie was dat marineschepelingen meis
jes uitnodigden om kermis te vieren.
De traditie was vooral dat dit op een
vlotte en leuke manier gebeurde, in
vrolijke kermistrant per advertentie
in de krant.
De jaren 1930
In de jaren dertig begon de kermis
voor de muzikanten eerst voor het
hoofdbureau van politie aan de Prins
Hendriklaan. Daar stonden zij op de
eerste kermisdag al vroeg met hun
draaiorgeltjes om hun proefrepertoire
voor de kritische oren van de strenge
politie te draaien. Er was veel belang
stelling voor de muzikale prestaties
van de kermisorgels, een heuse mu-
ziekcommissie gaf bij geschiktheid
een certificaat van deugdelijkheid
af met een bewijs dat ze de door de
Helderse straten mochten gaan. Als
altijd kwam iedereen door de mu-
ziekkeuring. En dan zwermden ze
de stad in om de straten en grachten
op te vrolijken. Dat was het sein dat
de feestvreugde van de kermis was
losgebarsten. Er waren jaren dat er
achttien orgels langs de deuren gin
gen, de grote getrokken door magere
paardjes en de kleine piano-orgeltjes
voortgeduwd. De mensen wisten het
en hadden al klein geld klaar gelegd.
Hele draaiorgelfamilies bevolkten de
straten, sommigen hadden een aapje
mee in een narrenpakje dat zijn kun
sten moest vertonen. Maar ook op de
kermis klonken de muziekklanken
met een kakofonie aan geluiden door
de draaiorgels, orkestjes met blaas
instrumenten en het gebonk van de
Turkse trom. Maar het werkte want
er heerste altijd een uitbundige feest
stemming.
De avonden lokten velen tot een wan
deling naar het kermisterrein waar
tot laat een grote drukte heerste. De
grote trek ging naar de attracties op
het Westplein (Helden der Zeeplein).
Het was ieder jaar weer volgebouwd
en iedere avond verdrong er zich een
grote menigte. Voldoende belang
stelling hadden ook de loterijtenten,
vooral als er een fiets verloot werd
zag je tot sluitingsuur voortdurend
Kaartcontrole^op de attractie U-boot flottille.
60
