Oorlogsherinneringen (1)
Bom
Mijn vader was huisarts en we woon
den op Westgracht 9, waar hij ook
zijn praktijk had. Een van de eerste
bommen van het bombardement op
14 Mei 1940 op Den Helder viel bij
ons voor de deur op Westgracht 9,
ongeveer op de scheiding huis-pak
huis, vlak naast een boom. De kruin
van de boom nam na de explosie de
plaats in van onze voordeur. Onder
die boom is J.J. Maas terechtgekomen
die daar een onaangename en zeer
hoorbare doodstrijd heeft gehad. In
ons huis was een enorme ravage, alle
plafonds in de voorkamers van het
huis waren naar beneden gekomen.
De blinden achter de ramen van de
spreekkamer, door moeder bij het
begin van het bombardement nog ge
sloten, waren uit de muur getrokken
en versplinterd. Dat het huis er nog
staat is slechts te danken aan de ma
niakale ideeën van bouwer Klik over
degelijkheid. Het huis was namelijk
gebouwd van buitengewoon harde
steen, volgens mijn vader waren het
straatklinkers. Ook de binnenmuren
waren van die harde baksteen. Overi
gens is mij altijd verteld, dat Klik huis
en pakhuis heeft laten bouwen na het
winnen van de '100.000' in de staats
loterij. Als eerste zou hij toen een
groothandel in bouwmaterialen zijn
begonnen en van zichzelf het bouw
materiaal hebben betrokken.
Die bom was er een voor het besto
ken van marcherende troepen: gevuld
met ijzerschroot. Ons gezin was thuis
(op vader na, die op dat moment bij
de onderzeedienst zat) en had zich
verscholen in de kelder. We hadden
geen schrammetje. Hierna durfden
we die kelder eigenlijk niet meer in
en stonden we bij bombardementen
in de gang, onderaan de trap naar
boven.
De schade aan het huis had een gun
stige bijkomstigheid, want toen er op
een dag Duitse militairen verschenen
om het huis te vorderen kon vader ze
de schade laten zien en zagen ze er
maar van af en vorderden een huis
verderop aan de gracht. Mogelijk was
dit no.33, maar eigenlijk denk ik dat
het een huis met een lager nummer
geweest moet zijn. In dit huis werd
vervolgens het Duitse legerbordeel
gevestigd, voor zover ik mij kan her
inneren 'Zum blauen Maus' met een
blauwe lantaarn aan de voorgevel om
het ook 's nachts vindbaar te maken.
Moeder had veel last van dronken
militairen die bij ons kwamen aan
bellen. Zij kon daar op het eind van
haar leven nog altijd heel boos over
worden.
Inbraak
In de laatste maanden van de oorlog
waren er in Den Helder vrijwel geen
bewoners, maar de huizen waren
niet leeg. De bewoners waren veelal
gedwongen geëvacueerd en hadden
hun huizen of winkels geheel intact
gelaten. Wie mocht blijven moest een
'Ausweis' kunnen tonen als men ouder
was dan 14 jaar. In de Spoorstraat
groeide het gras tussen de straatste
nen. Vrijwel alle zaken waren met
planken dichtgespijkerd. Op die plaat
sen waar door bommen de winkels en
huizen waren verwoest groeide wild
onkruid, ook in de Spoorstraat, want
de puinhopen werden wel altijd snel
gesloopt en weggeruimd.
Sinds 'dolle dinsdag', in september
1944, was het Joodse echtpaar Van
Gelder bij ons ondergedoken. Zij
Bombardement Westgracht 9.
(beeldbank HHV).
108
