Leienaar in de diaspora of Sudeten Nieuwedieper
Wel getogen maar niet geboren in
Nieuwediep. Geboren in Leiden raakte
ik hier in 1938 verzeild, doordat mijn
moeder, een jonge weduwe, in het
huwelijk trad met een heer uit Den
Helder. In het grensgebied tussen Pilo
en Vogelwijk, vestigden wij ons aan
vankelijk op de Ruygweg; later werd
dat de Ooievaarstraat.
Eerst bezocht ik de 'kippenschool' op
de Vischmarkt en in september 1940,
toen ik de leerplichtige leeftijd had
bereikt, werd dat de openbare lagere
school No. 5 aan de Parallelweg.
Ik maakte kennis met een strenge
meester Kramer en een lieve juffrouw
Moor. De pret op school 5 duurde
echter niet zo erg lang, want in Den
Helder werd toch wel erg veel ge
bombardeerd en mijn moeder dacht
dat het in Schiedam, waar ik in huis
kwam bij een zorgzame tante, een
stuk veiliger zou zijn. Na drie maan
den keerde ik terug naar Den Helder,
maar niet lang daarna werd de school
aan de Parallelweg gevorderd door de
Duitse bezetter en werd het onderwijs
hervat, zo goed en zo kwaad als dat
mogelijk was, op diverse locaties. Zo
ontvingen wij onderwijs in café Heb-
bink in de Breewaterstraat, de Lu
therse kerk in de Wezenstraat, de Re-
hobothkerk in de Fazantenstraat, het
evangelisatiegebouw Maranatha in de
Vijzelstraat en het speeltuingebouwtje
op Tuindorp.
Eenmaal fungeerde ik als "postillon
d'amour" toen ik een met rode inkt
geschreven briefje van de meester
moest brengen naar een juf op een
andere locatie. Ik heb het stiekem ge
lezen. Gedurende ruim een jaar werd
er zelfs helemaal geen onderwijs meer
gegeven. In mijn rapportenboekje van
de lagere school staat dan ook dat ik
werd bevorderd naar de vijfde klasse
zonder dat daarbij cijfers werden ver
meld om de doodeenvoudige reden,
dat er gedurende het daaraan vooraf
gaande schooljaar in het geheel geen
onderwijs was gegeven.
Den Helder maakte een verlaten in
druk; veel huizen stonden leeg en in
sommige straten groeide gras. Een
groot gedeelte van de Helderse bevol
king was geëvacueerd.
De enige nog actieve jeugdvereniging
was de jeugdclub van het Leger des
Heils op de Spoorgracht waar je kon
figuurzagen en waar je boeken kon
lenen.
Sommige liederen die ik daar leerde,
zing ik nog wel eens in de badkamer.
School 5 aan de
Parallelweg, nog
vóór de sloop van
de Sluisdijkbuurt
(beeldbank).
73
