•o
populaire Maerten Tromp (vader van
Cornelis) ten deel gevallen was.
De Ruyter gold als streng, maar
rechtvaardig. Hij beraadslaagde
voortdurend met zijn officieren,
zodat dezen tot in detail wisten wat
de opperbevelhebber van plan was.
Bovendien wist hij uitstekend te de
legeren, waardoor het zijn officieren
nooit aan eigen initiatief hoefde te
ontbreken. Zijn manschappen waren
door en door getraind en gingen let
terlijk voor hem door het vuur. 'Van
zijn korps zeeofficieren en beman
ningen had hij een eenheid weten te
smeden die uniek genoemd mag wor
den. Een opmerkelijke prestatie in een
tijd waarin vijf admiraliteiten, met
elk hun eigen vlagofficieren, de dienst
uitmaakten'.4
Niet onbelangrijk tenslotte was dat De
Ruyter over een uitstekend vlaggen
schip beschikte. Het schip De Zeven
Provinciën was aan het begin van de
Tweede Engelse Oorlog (1665-1667)
gebouwd op de admiraliteitswerf
van Rotterdam. Als vast vlaggen
schip van De Ruyter zou het schip
alle grote zeeslagen in de Tweede en
Derde Engelse Oorlog meemaken.
De vlootvoogd zelf was duidelijk in
genomen met het vlaggenschip. Zijn
biograaf Gerard Brandt vertelt over
de zeeslag bij Schooneveld op 7 juni
1673 onder meer: 'De Ruyter lagh met
etlyke scheepen tusschen des vyandts
branders en Prins Robbert [Rupert]
en veel andere vyandtlyke scheepen in,
en hij boorde met Bankert dwars door
d'Engelschen heenen. Maar hij met
meer geluk dan Bankert. Want waar
hij met zyn schip de Zeven Provinciën
vuur gaf, maakte d'Engelschen plaats
en weeken voor zyn geschut. Waarop
hij tegens iemant, die toen op zijn schip
was, zeide: "De vyanden hebben noch
[nog] ontzagh voor de Zeven Provin
ciën ...".5
Zeeslagen voor Zeeuwse kust
Zowel de zeeslag bij Schooneveld op
7 juni als die een week later (14 juni
1673) bleef in feite onbeslist, maar de
vijand keerde wel huiswaarts om de
opgelopen schade te herstellen. Dit
betekende een morele overwinning
voor De Ruyter, omdat hij met een
geringer aantal schepen de vijand
had belet te landen. De Hollanders
hadden ook meer reden tot tevreden
heid omdat de vijand er evenmin in
geslaagd was de Hollandse vloot on
herstelbare verliezen toe te brengen.
Maar al was de vijand gedwongen
huiswaarts te keren, hun landingsplan
66
Ontzag voor De Zeven Provinciën
De Zeven Provin
ciën. Fragment
van grisaille door
Willem van de
Velde de Oude
(Rijksmuseum
Amsterdam).
De vier zeeslagen
in de Derde Engel
se Oorlog.
KIJKDUIN#
>SOLE BAY
SCHOONEVELD m
DERDE ENGELSE OORLOG
