Witt daar tegenoverstellen? Een slecht
leger en verwaarloosde vestingwer
ken, maar een goede vloot onder
uiterst bekwame leiding.81
Op 29 april stak De Ruyter met de
schepen van de admiraliteit van de
Maze in zee en zeilde naar Texel. De
schepen van de andere admiraliteiten
die nog niet gereed waren zouden
later volgen. De vloot werd verdeeld
in drie eskaders en bestond uit slechts
67 schepen, maar er kwam vrijwel da
gelijks aanvulling. David Vlugh sloot
zich pas op 23 mei met 'T Wapen van
Enkhuizen, een schip met 72 stukken,
314 matrozen en 72 soldaten, bij de
vloot aan.
Op 14 mei hadden de Engelse en
Franse vloten zich verenigd. Op 6 juni
kwam er bericht dat ze zich ophielden
bij Solebay. Daar besloot De Ruyter
hen aan te vallen. De Nederlandse
vloot was inmiddels aangegroeid
tot 133 schepen, 22 gewapende ad
viesjachten, 36 branders en ettelijke
galjoten.
De vijandelijke vloot telde 152 sche
pen, 13 gewapende kleinere schepen,
24 branders en 28 kitsen en fluiten.
Het Franse eskader stond onder bevel
van de vice-admiraal d' Estrées.
Beide vloten waren verdeeld in drie
eskaders. David Vlugh was ingedeeld
in het 2e eskader onder Van Ghent.
Op 7 juni 's avonds vond de slag bij
Solebay plaats, een strijd die zich
voortsleepte tot het invallen van de
nacht. De verliezen aan beide aan
beide kanten waren aanzienlijk. De
Nederlandse vloot behaalde wel een
overwicht. Dat was voor de tegen
standers reden de strijd de volgende
dag niet voort te zetten.82
Beschuldigd van plichtsverzuim
Na Solebay werden David Vlugh,
Volckert Adriaensz Schram en en
kele kapiteins door Mr Johan van
Wouw, advocaat fiscaal op de vloot,
beschuldigd van plichtsverzuim. Dat
gebeurde na een klacht van schout
bij-nacht Jan de Haan. In zijn eis
stelt de advocaat fiscaal dat Vlugh op
7 juni 'sijn debvoir (om den vijandt
affireuck te doen) nae behooren niet
en heeft gedaen, maer heeft ses a seven
vijandt[lijcke] scheepen, te loeffwaert
van haer laten comen Dat mede
den Schout bij nacht den Haen seer
reddeloos geschooten sijnde, en als een
wrack opt water leggende, sijn sloep
met een stuyrman gesonden heeft aen
boort van de voorsz[eyde] Schout bij
Nacht Vluch, dewelcke een groot stuck
te loefwaert zeylde, en liet versoecken,
dat hij hem Schout bij nacht de Haen
geliefde te coomen ontsetten, alsoo hij
heel reddeloos was,'t welck hij Schout
bij nacht Vluch wel beloofde, echter
niet na en quam, maer bleef te loeff-
waert seylen, trachtende niet na den
vijandt te coomen, niettegenstaen [de]
verscheyde schootten uyt het schip de
Dolphijn (gecommandeert geweest bij
den heer L[uytenan]t Admirael van
Gent Zal[ige]r) nae hem en andere
loefwaertse Schepen wierde gedaen, al
les blijckende bij verscheyde attestatien
hier annex. Welcke actie in een hooft
officier ten hoogsten misprijslijck is'.
De advocaat fiscaal eist voor Vlugh de
doodstraf en verbeurdverklaring van
zijn gage en al zijn bezittingen zowel
aan boord, als aan de wal.83
Ook Schram werd beschuldigd van
plichtsverzuim. Op 21 september
1672 doet de krijgsraad aan boord
van de Zeven Provincien uitspraak en
verklaart unaniem 'dat denselven Vice
Admirael Schram, en de Schout bij
nacht Vlugh, qualijck ende t' onrechte
sijn beschuldicht geweest, erkennende
deselve voor eerlijcke [ende] goede of
ficieren, soldaten ende zeeluijden'. Jan
de Haan wordt verweten'dat hij hem
buiten speciale authorisatie van desen
Crijghsraedt, mettet doen beleggen
van attestatien in praejuditie vande
gemelte Vice Admirael [ende] Schout
bij nacht te verre heeft geengageert,
ende waer van de deposanten, bij
den Crijghsraedt gehoort wesende, in
presentie vanden Schout bij nacht de
Haen, deselve hebben gecontrarieert,
ende opentlijck verclaert, dat daerjnne
meer [ende] anders was geschreven,
dan sij wel hadden getuycht, off haer
was voorgelesen ende hetselve met Ede
geaffirmeert'.84
In zijn verslag van het proces aan de
Staten-Generaal schreef De Ruyter 'dat
daar, zoo veel de Krygsraadt tot noch
toe hadt konnen bespeuren, passien on
der speelden, en dat de beschuldigingen
veel vaardiger gedaan waaren, dan de
bewyzen, die daar toe vereischt werden,
voor den dach quaamen'. Het drama
eindigde met de vrijspraak van zowel
Vlugh, als Schram.85
Vlugh in 1673 'hopman te land'
Na Solebay was de vloot teruggekeerd
naar de Zeeuwse kust en op 23 juni
weer ingedeeld in drie eskaders. Da
vid Vlugh maakte met 'T Wapen van
Enkhuizen deel uit van het 3e eskader
onder bevel van luitenant-admiraal
Isaac Sweers. De vijandelijke vloten
keerden halverwege september naar
hun thuishavens terug om voor de
winter te worden opgelegd. Hier ge
beurde hetzelfde. Om de zeegaten te
beschermen werden wel de fregatten
en alle branders in dienst gehouden.
Het ontslagen scheepsvolk werd nu
te land tegen de vijand ingezet. De
Fransen hadden al een groot deel
van Nederland onder de voet gelo
pen, maar werden opgehouden door
de Hollandse Waterlinie. Een groot
gebied tussen Muiden en Gorkum
was geïnundeerd. Nu de vloot was
opgelegd richtte de admiraliteit van
Amsterdam een regiment matrozen
op. Sweers werd luitenant-kolonel
en kreeg het opperbevel. Kapitein ter
zee Engel Michielsz de Ruyter werd
majoor en een van zijn onderbevel
hebbers. Zelfs zijn vader werd gemo
biliseerd: vlootvoogd De Ruyter kreeg
het bevel over al het krijgsvolk aan
het IJ en aan de Waalkant.86
In het Noorderkwartier is zoiets niet
gebeurd. Daar nam David Vlugh zelf
het initiatief. Op 30 december vernam
men dat de Fransen vanuit Utrecht en
over het ijs een inval hadden gedaan
in Holland. Het gehele gewest 'daver
de van schrik' en in Enkhuizen heerste
'ontsteltenis en verslagenheid', aldus
Sebastiaan Centen. Begin januari ging
Vlugh als hopman te land voor 10
stuivers de man per dag bootsgezellen
57
