maaltijden had hij'sulcke vrije ende
familiare ommegangh tusschen de
voorn [oemde] Heer Commandeur
ende de Req[uiran]te bespeurt, als
eygen vrijer ende vrijster gewonelijck
met melcanderen pleegen'.
Aeltje Scheltis had ook meesterschil
der Jacob Jacobsz Loeff opgeroepen.
Loeff getuigde op haar verzoek dat
David Vlugh, toen nog schipper,
tijdens het schilderen van zijn fluit
schip meer dan eens tegen hem had
gezegd 'dat hij op den avondt soude
gaen tot zijn Aeltien lieffs (daer mede
beteeckenende de Req[uiran]te) en
daer drincken een glaesje wijn op
zijn reecken [ing]en dat hij dan naar
Loeff toe zou komen. Dat heeft Vlugh
gedaan aldaer met de Req[uiran]te
pleegen [de] soo groote ende familiare
gemeenschap dat hij dep [osan]t niet
anders [ver] moede dan dat het eygen
werck waar.79
Op 21 maart 1668 moesten Groes en
Loeff opnieuw een verklaring afleg
gen, ditmaal op verzoeke van Vlugh
die blijkbaar had gehoord dat Ael-
tje Scheltis een stokje wilde steken
voor zijn huwelijk met Meinouwtje
Schram. Ze verklaren op 6 maart bij
Aeltje Scheltis thuis uit haar mond
te hebben gehoord dat Vlugh haar
trouwbeloften had gedaan en ter be
vestiging daarvan hadde silveren en
gouden trouw penninge gegeven, ende
daeromme, bij aldien de voorsz[eyde]
Req [uiran]t met jemandt anders ver
meende te trouwen, de geboode te sul
len schutten tegenhouden] \80 Dat
laatste is niet gebeurd. Vier maan
den later trouwden David Vlugh en
Meinouwtje Schram in Wognum, uit
de buurt van een beslist beledigde en
gekwetste en misschien wel op wraak
beluste Aeltje Scheltis.
De Slag bij Solebay op 7 juni 1672
De in januari 1668 gesloten Triple Al
liantie tussen Engeland, de Republiek
en Zweden had een dam opgeworpen
tegen de verdere Franse expansie in
de Zuidelijke Nederlanden. Lodewijk
XIV moest vrede sluiten met Spanje
en genoegen nemen met de inmid
dels behaalde gebiedsuitbreiding.
Sindsdien was hij zeer gebeten op
Nederland, met name op Johan de
Witt, die hij als de initiator van het
bondgenootschap beschouwde. Hij
was dan ook vastbesloten de macht
van de ondankbare koopmansrepu
bliek, die hij pas nog tegen haar vijan
den had gesteund, te breken en zette
een groot diplomatiek offensief in om
haar te isoleren. De ontbinding van
de Triple Alliantie kostte hem weinig
moeite: noch Karel II, die probeerde
overal munt uit te slaan, noch de om
koopbare Zweden waren betrouwbare
bondgenoten. Op 1 juni 1670 tekende
Karel II het Verdrag van Dover, waar
bij hij Lodewijk XIV in ruil voor drie
miljoen francs per jaar Engelse hulp
tegen Nederland beloofde. Ook veel
Duitse vorsten lieten zich omkopen.
Op 7 april 1672 verklaarden Frank
rijk, Engeland, Munster en Keulen
aan Nederland de oorlog. Frankrijk
en haar Duitse bondgenoten rukten
via Maastricht en de Rijn op naar
ons land en een Engels-Franse vloot
maakte zich aan de zeezijde klaar
voor een invasie. Wat kon Johan de
Het Engelse vlaggenschip Royal James wordt het slachtoffer van een geslaagde branderaanval. Litho van P.J. Schotel uit de
negentiende eeuw (Collectie Marinemuseum).
56
