duinvoet aan te leggen. Zo bleef een
brede duinstrook vrij van bebouwing
ten behoeve van de waterwinning.
Door de groei van de bevolking in de
vijftiger jaren kon de aanvoerleiding
van het PWN uit Bergen niet
meer aan de vraag voldoen. Daar
kwam bij dat het waterbedrijf de
waterwinning uit de duinen bij
Huisduinen moest minderen omdat
de zoetwaterspiegel verontrustend
daalde en het binnendringen van
zoutwater dreigde. Vanaf die periode
werd de waterwinning uit de duinen
vastgesteld op een hoeveelheid
van 1.000 m3 per etmaal. Dat was
voor Den Helder een hoeveelheid
van nog maar 25 procent van de
totale behoefte zodat een nieuwe
aanvoerleiding vanaf de Stolpen
werd gelegd. In de jaren daarna
kreeg Den Helder drinkwater uit de
rivier de Rijn dat voorgezuiverd over
de Noord-Hollandse duinen werd
bevloeid en werd teruggewonnen
als duinwater. Vervolgens kwam ons
drinkwater uit het IJsselmeer via de
zuiveringsinstallatie bij Andijk dat
in Castricum tot drinkwater werd
gemaakt. Toen de gemeente op 1
juli 1977 het waterleidingbedrijf
overdroeg aan het PWN stond
de waterwinning uit de duinen
al een aantal jaren stil. De
mogelijkheid van verontreiniging
in de relatief ondiepe waterputten
van de plaatselijke duinen vond
men te groot geworden. Wel
hield de pompinstallatie het
duingrondwater op pijl. Toen
dat in 1983 werd stopgezet
kreeg het gebied een verhoging
van de grondwaterstand. Met
als gevolg dat delen van de
Grafelijkheidsduinen en de
Donkere Duinen onder water
kwamen te staan.
Anno 2006 levert het PWN
drinkwater aan Den Helder
vanuit de productielocatie
'Bergen'. Dit water is afkomstig
uit het IJsselmeer bij Andijk
en uit de Lek bij Nieuwegein.
Nadat dit oppervlaktewater is
opgepompt worden eerst de
grove bestanddelen uitgezeefd
en stoffen als zware metalen
verwijderd. Via grote leidingen
komt dit voorgezuiverde water
naar de duinen rond Castricum
waar het door duinzand wordt
gefilterd. Na een aantal weken
wordt het gezuiverde water weer
opgepompt en getransporteerd
naar de productiebedrijven
waar het wordt nagezuiverd en
naar de aanjaagstations wordt
getransporteerd. Voor Den Helder
bevindt het aanjaagstation zich
niet ver van het oude pompstation
aan de Duinweg, op het terrein
waar het 150 jaar geleden allemaal
is begonnen.
Rens Schendelaar
Met dank aan Mary Laan en Frans
Vriendjes.
De watertoren in het karakteristieke grijze
kristaicementgraniet, foto 7985.
Bronnen:
Gemeentearchief Den Helder:
- oud-archief, nummer 134 ingekomen brie
ven, 1812-1831
- archief 1815-1900, nummer 174, waterlei
ding 1816-1899
- dossier aanleg Donkere Duinen.
- gemeente jaarverslagen
Weekblad van den Helder en Nieuwediep
Watertorens in Noord-Holland, Provinciale
monumenten Noord-Holland, 1991
Het complex van de waterwinning aan de Duinweg aan de voet van de Grafelijkheids
duinen, circa 1970.
109
