Het gezin Bakker aan boord van de 'Nieuwediep', afgemeerd in de haven van Schagen,
zomer 1941. Van links naar rechts moeder Johanna, zoon Arie, dochter Johanna, zoon
Wim en schoonzoon Aart van Corsselen. Op de achtergrond rechts vader Arie. Het schip
lijdt al aardig aan een gebrek aan onderhoud. Uit de patrijspoort steekt de pijp van een
door vader Arie aangelegde kachelafvoer van de ruimte waar het gezin woonde. De foto
komt uit een serie opnamen van het gezin, waarschijnlijk gemaakt door Luc van der
Meij, een vriend van zoon Wim. Dit is echter de enige foto waar het schip op te zien is.
naast de Doopsgezinde kerk. Zij
hielden kantoor op de steiger van
de ESONA op het Molenplein.
Directeur tenslotte was W. Velthuijs,
die tevens directeur was van het
Heldersche Verkeersbureau (VW)
op de Kanaalweg en zijn kantoor en
woonhuis had op de Hoofdgracht,
vlak naast de Marineclub.
De Tweede Wereldoorlog
maakte een abrupt einde aan de
vaaractiviteiten van de "Nieuwediep".
Om het schip veilig te stellen voor
oorlogshandelingen, moest vader
Arie Bakker in mei 1940 het schip
afmeren in het Noordhollands
Kanaal aan de oostelijke oever
iets ten zuiden van de pont bij
Westeinde. De hele familie Bakker
zat toen met de meubels en alle
andere huisspullen aan boord. Toen
de strijd wat geluwd was keerde men
met het schip weer terug naar de
Binnenhaven, maar slechts voor kort.
In de loop van juni, in ieder geval
vóór het grote bombardement van
24 juni, verlieten schip en familie
Den Helder opnieuw, dit keer naar
Schagen. Brandstof voor de tocht
was er niet meer, maar er was wel
een ander vaartuig beschikbaar dat
als sleepboot fungeerde. Men vond
een plaatsje aan de westelijke oever
Arie Bakker in 2004 bij het model van de
'Nieuwediep' dat hij in 7976 maakte en
later nog heeft verbeterd. Hij heeft het
model gemaakt aan de hand van foto's en
uiteraard zijn geheugen.
van de haven van Schagen, vlakbij de
boerderij van Piet van Diepen.
Omdat tijdens deze tocht het schip
niet over stoom beschikte, werkte
ook de stuurmachine niet. Vader
Bakker had dit opgelost door een
lange pijp aan het stuurkwadrant
te bevestigen, waarmee hij staande
aan dek het roer kon bedienen.
Onderweg heeft ook zoon Arie zich
op deze manier met de besturing
bezig gehouden, als vader even
andere bezigheden had.
De familie Bakker heeft tot ruim
in de zomer van 1941 in Schagen
op de "Nieuwediep" gewoond. De
familie zelf, vader Arie, moeder
Johanna (meisjesnaam Jager), twee
(van de drie) zoons Arie en Wim,
dochter Johanna en schoonzoon
Aart van Gorsselen, woonden in
de voorkajuit, waar vader Arie de
accommodatie zo goed mogelijk
voor bewoning had aangepast. In
de kajuit op het achterdek woonde
machinist Piet Pool met zijn vrouw.
In de loop van 1941 kreeg de familie
de beschikking over een nabijgelegen
woonark en verliet de "Nieuwediep".
De schepen van de ESONA konden
of mochten in de oorlog dan niet
meer varen, de wegactiviteiten
werden in de oorlog nog enige tijd
voortgezet. Vader Arie Bakker ging
vanuit Schagen met de trein naar
Den Helder om met de vrachtauto
te rijden. Maar niet lang daarna
was ook dit afgelopen en hield
de ESONA op te bestaan. De
"Nieuwediep" werd vanuit Schagen
naar, waarschijnlijk, Gorinchem
gesleept en daar loopt het spoor
dood.
Vader Arie vond, net als zijn zoon
Arie en vele andere mensen uit
Den Helder die zonder werk waren
komen te zitten, na enige tijd een
plek op de Rijkswerf, eerst als los
werkman, daarna als medewerker
in de kantine. In 1961 ging hij met
pensioen en in 1988 overleed hij.
Zoon Arie heeft in 1976 een model
gemaakt van de "Nieuwediep", dat
nog steeds zijn woonkamer siert en
zijn herinneringen aan zijn vader én
de ESONA levend houdt.
Henk Cruijff
100