Uitnodiging
Warm aanbevolen!
De Helderse gaslantaarn
OLIEHAARDEN EN KACHELS
Uitnodiging tot het
bijwonen van een
demonstratie.
tot het bijwonen van een DEMONSTRATIE met de
BECHT EN DYSERINCK
Wij zullen het zeer op prijs stellen U een juiste en verant
woorde voorlichting te mogen geven inzake olieverwarming op
WOENSDAG 12 SEPTEMBER 1956, van 2—6 uur en van
7—10 uur n.m., in de bovenzaal van café „Sanders", Konings
plein, te DEN HELDER.
Fa. P. SMIT, Krugerstr. 95-99, Tel. 3033 - Ruyghweg 55-57, Tel. 3314
Fa. R. ZOETELIEF Zn. - Keizerstraat 75 - Telefoon 2603
DEN HELDER
Pieter Blank wil als voorzitter
een inspirator zijn en een primus
inter pares, eerste onder gelijken.
Hij onderstreept die rol met
een gedicht ter gelegenheid
van het weghalen van de laatste
gaslantaarn van Den Helder bij
het Paleis op de Buitenhaven
medio jaren vijftig en ter ere van
het hernieuwd plaatsen van de
gaslantaarn in de Oranjerietuin
van de Oranjerie aan de
Soembastraat op 5 juni 1998.
Toen:
Jarenlang deed ik mijn plicht
en schonk u graag romantisch licht
maar romantiek ging naar de maan
toen heeft men mij ook weggedaan
B.J. Tielman
Nu:
Gelukkig jaren later, in een nieuw
tijdsgewricht
schonk men mij opnieuw het licht
de romantiek is teruggekeerd
dus geniet ervan als men mij passeert
Vervolgens:
Nog jarenlang hoop ik te stralen
en zie het als mijn grote plicht
heeft u last van liefdesleed of andere
kwalen
ik zal u verwarmen met mijn
romantisch licht
Pieter Blank
Ruud Claessen
Wie is er nog 'van vóór de oorlog'?
Wie weet nog dat iedere morgen
opnieuw de kachel aangemaakt
moest worden?
Houtjes hakken, een lange turf en
een prop kranten. En dan maar
hopen dat ie het deed.
Het waren potkacheltjes die, als ze
eenmaal goed op dreef waren, zo
lekker rood konden staan. Daarna
kwamen de 'doorbranders' op
antraciet (tweetjes en drietjes) die
's nachts bleven smeulen en 's
morgens bij het eerste doorpoken
weer lustig gingen branden.
Wij waren in 1937 in het gelukkige
bezit van een haardje met tal van
klepjes en schuifjes, waar je alles
mee kon regelen. Mij vrouw was
daar heel handig in, want vader
moest naar zijn werk....
Het duurde nog vele jaren alvorens
we aardgas kregen; dat zal in de
zestiger, zeventiger jaren van de
vorige eeuw zijn geweest.
Zo vond ik in een van mijn boeken
een boodschappenbriefje:
3 kg aardap 54 cent
1 p. bieten 21 cent
1 p. slabonen 60 cent
Bij elkaar 1,35. Maar op de
achterkant stond een uitnodiging
uit 1956 voor een demonstratie
van oliekachels en haarden van de
nu nog bekende firma's Smit en
Zoetelief, in de bovenzaal van Café
"Sanders", aan het Koningsplein.
Het begin van het olietijdperk waar
de actieve gebroeders Bethlehem zo
goed gebruik van hebben gemaakt.
De olievoorraad stond buiten in een
vat. Door een koperen pijpje kwam
de olie naar binnen en er was een
vlotter die de toevoer regelde.
Geheel zonder gevaar was het
aansteken niet, want de olie
moest vergassen, d.w.z. een lont
van asbest, gedrenkt in spiritus
moest een soort branderkop
voorverwarmenDan de
oliekraan, in de hoop dat de olie
blauwe vlammen zou maken.
Dat dit wel eens mislukte lag voor
de hand. Menige 'mooie' kamer
heeft dan ook wel eens onder de
roet gezeten.
Het gezinsleven speelde zich
dikwijls af om de kachel. We
zongen dan:
"Hoe prettig is 't schemeruurtje,
we scharen ons om 't kachelvuurtje
dat helder brandt en vonken schiet,
enz.
"Nu zitten we voor de buis en
mogen we de gasbel onder de
Noordzee dankbaar zijn dat we er
'warmpjes bijzitten'!
Dick Abbenes,
Hilversum
33