Boekbesprekingen
1) Karei Oosterom:
"Helderse vissers onder zeil"
Nog geen jaar na het door de
Helderse Historische Vereniging
uitgegeven (en inmiddels
uitverkochte) boek "Vissers aan het
Marsdiep" over de geschiedenis
van de visserij van Huisduinen,
Den Helder, Texel en Wieringen,
nu een boek over de Helderse
vissersvaartuigen van vóór de
Tweede Wereldoorlog. Het boek wil
een aanvulling zijn op een eerder
verschenen boek van dezelfde
auteur en F. Aalderink over de
Helderse vissersschepen van na de
oorlog.
Hoewel getiteld "De Helderse
visserij van 1945 tot 2000" gaat
het in dit boek in feite om de
behandeling in woord en beeld van
alle Helderse vissersvaartuigen. En
zo gaat het in dit zojuist bij Pirola
te Schoorl voor de prijs van 17,50
verschenen boek (146 pagina's, 160
zwart/wit foto's, gebonden, groot
formaat), over de vóóroorlogse
vaartuigen. In een algemene
inleiding van een twaalftal
pagina's wordt iets verteld over
de geschiedenis van de Helderse
visserij sedert de aanleg van de
spoorlijn (1865). Belangwekkend
vind ik de verhandeling over de
scheepstypen botter, schokker,
blazer, aak en kotter. Helaas
ontbreekt weer eenzelfde toelichting
op de in hetzelfde visserijregister
veelvuldig voorkomende namen:
roeiboot, vlet en sloep. Bijzonder
jammer is ook dat de auteur
nergens enige literatuur vermeldt
waar de geïnteresseerde lezer
verder kan zoeken. Alleen wordt
vermeld Archief Visserijmuseum
Vlaardingen, Zuiderzeemuseum
enz., enz., maar daar kom je niets
verder mee. Dat de schrijver al
die bronnen - en nog véél meer
- geraadpleegd heeft geloven
we onmiddellijk als we het
kerngedeelte (blz. 21 - 112) getiteld
"De vloot" doorlezen.
Het is echt ongelofelijk wat een
geweldige hoeveelheid informatie
in dit gedeelte bijeengebracht is.
Dit geldt ook voor de foto's. Naast
de bekende, soms overbekende
afbeeldingen staan juweeltjes
van laat i9e eeuwse en vroeg 20e
eeuwse foto's van vissersvaartuigen
afgedrukt. Hoewel er ook een
aantal vaartuigen beschreven
wordt uit de periode van ca. 1865
tot de Eerste Wereldoorlog, zijn
verreweg de meeste vissersschepen
die behandeld worden uit de
periode tussen de wereldoorlogen.
Verwonderlijk is dit niet. Het
visserijregister gaat slechts tot 1911.
Het gedeelte daarvoor is verbrand
tijdens de Tweede Wereldoorlog.
De enige officiële lijst met
vissersvaartuigen uit de periode
vóór 1911 is een vlootlijst zoals
vermeld in Van Keulens Almanak
uit 1886. In die lijst staan voor Den
Helder 62 vaartuigen. Daarnaast
zijn er uiteraard krantenberichten
o.a. in 't Vliegend Blaadje, een
voorloper van de Helderse
Courant. Ook zijn er artikelen van
scheepswerven, jubileumboeken,
visserijregisters in (rijks)archieven.
Het is een kwestie van nijver zoeken
en puzzelen om toch zo compleet
mogelijke scheepsgeschiedenissen
"boven water" te krijgen.
Dat het de auteur (grotendeels)
gelukt is, is bewonderenswaardig.
Uiteraard bleken ook niet van
alle schepen afbeeldingen
voorhanden, althans niet van
de "Helderse periode" van het
desbetreffende vaartuig. Dan moest
de schrijver genoegen nemen met
een afbeelding uit een andere
vissersplaats.
Het boek besluit met een bijlage
waarin een kort compleet overzicht
gegeven wordt van de Helderse
vissersvloot vanaf 1911
Jan T. Bremer
