Suta boum put/bJimit1 ac ntea Jyni/i.ma pelU, ,/iO VM'il es ad excubias pnomptus et arma ruit C Voetvolk uit het begin van de Tachtigjarige Oorlog: tamboer. beslisten Gecommitteerde Raden dat de mennonisten, behalve in geval van nood, niet op de monstering hoefden te verschijnen, maar voor die vrijstelling wel drie gulden de man moesten neertellen boven de ordinaire Contributie waarop zijlieden reets zijn getaxeert, ten waare zij mogten inclineren om liever de voorsz: monsteringe met graaff en mand bij te woonen, in welke gevalle zij van de betalinge der voorsz: Somme zullen weesen bevrijdt. Wachtlopen Ook voor de schutterij van Huisduinen en Den Helder was wachtlopen de hoofdtaak. Een "Ordre over het houden van de wagte op den lande van Huijsduijnen" van oktober 1696, geeft een aardig beeld van de gang van zaken in het wachthuis op het Kijkduin. De schutters kregen van hun korporaal te horen wanneer het hun toer was. Als een schutter niet op het appèl verscheen, werd hem een boete van 3 stuivers opgelegd. Kwam hij dronken, of dronk hij zich tijdens zijn wachtbeurt een stuk in de kraag, dan kostte hem dat 6 stuivers. Voor vloeken kreeg hij een boete van 12 stuivers. Voor afgeven op de regering, uitschelden of beledigen van een medeburger, of baldadig gedrag, stond een boete van 6 stuivers. Verliet de schutter even zijn post zonder dat de wachtofficier dat wist, dan kreeg hij dezelfde boete als voor wegblijven. Een schutter die slapend op zijn post werd betrapt, of zijn korporaal niet behoorlijk inlichtte als hij door iemand die zijn ronde liep werd verrast, kreeg een boete van 6 stuivers. Hoorde of zag hij iemand aankomen, dan moest hij 'holla' roepen, zijn korporaal waarschuwen als er geen reactie kwam, de binnendringer bevelen om te blijven staan en die sulks op de eerste, tweede en derde reijse niet doende sal de schildwagt sijn geweer op hem lossen, sonder bekreun." Voor officieren en sergeanten golden dubbele boetes. Het wachtwoord werd elke avond, twee uur voor aanvang van de wacht, vastgesteld door Adriaan van Coppenol. Als baljuw en schout was hij kolonel van de hele schutterij en tevens kapitein van een der vendels. Als het wachtwoord was vastgesteld werd het onder zegel bezorgd bij de andere kapiteins. Die mochten alleen hun wachtofficier inlichten. Die mocht het, "op pene van lijfstraf', alleen doorgeven aan zijn opvolger. Deze wachtorder was vastgesteld in het raadhuis te Huisduinen door de Krijgsraad, bestaande uit de kapiteins Adriaan van Coppenol, Pieter Knijff en Adriaan Harmensz. Wentel, de luitenants Corjnelis] Pietersz. Koot en Louris Cornjelisz.] Timmers, de sergeanten Sieuwerd Cornjelisz.] Admiraal, Willem Jansz. Smit, Corn[eli]s Hendriksz. Leeuw, Thijs Jansz. Hoogentreedt, Corn[eli]s Geritsz. Timmerman, Corn[eli]s Willemsz. Admiraal, Willem Adriaansz. Leeuw, Corn[eli]s Cornfelisz.] Strop en Willem Corn[elisz.] Admiraal. Het wachthuis werd opgebouwd in tijden van oorlog, daarna weer afgebroken en opgeslagen. Het was dag en nacht bezet. Als de wachters voor de kust een verdacht schip signaleerden, moesten ze overdag een korf omhoog hijsen en 's nachts een vuur ontsteken, aldus een instructie uit 1666 van Gecommitteerde Raden.7 Op 14 maart 1781, de vierde Engelse oorlog was pas uitgebroken, lieten ze de regenten van beide kustdorpen weten, dat er behalve de reeds aanbevolen Wagten langs de Zeestranden om de Desseijnen van den vijand te ontdekken als het sein- en wachthuis klaar was door hen ten kosten van den Lande zullen worden ingehuurt twee bequame Zeelieden, die bij Dage en Nagte de Wagt zullen houden int geplaatste Wagthuijs en die ij der zullen genieten vijff gulden 's Weeks en zig reguleren moeten na de Ordre van Seijnen hier neven gaande Op 23 maart ontvingen de regenten ook een Instructie 48

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Levend Verleden - Den Helder | 2004 | | pagina 22