door de postkoets voor het vervoe
ren van reizigers en goederen
bestemd voor de VOC-schepen.
Den Helder kende zelfs een voer-
mansgilde. Verder was er een
postrit, door een postiljon te paard,
van Amsterdam naar Den Helder.
De brievenpost voor de schepen
die voor anker lagen werd verzorgd
door de postmeesters vanuit het
posthuis aan de Helderse dijk; aan
de gevel hing een uithangbord met
de afbeelding van een postpaard.
Het altijd armlastige weeshuis had
de rechten op het rijden van bal-
lastzand en drinkwater naar de
schepen. Dagelijks reden de oudste
kinderen duinzand per kar naar
vrachtschuiten, bestemd voor koop
vaarders om ingenomen te worden
als ballast. De verkoop van vaten
met drinkwater uit de duinputten
aan de dorpsbewoners en aan de
voor anker liggende schepen gaf
dagelijks gemiddeld dertien wezen
werk. Hun opbrengsten maakten
voor zo'n eenderde deel uit van de
inkomsten van het weeshuis. Na
de ingebruikneming van het Nieu-
wediep in 1782 beheerden de
wezen twee drinkwaterplaatsen aan
de haven.
Koopman Le Maire
De Amsterdamse koopman Isaac
Le Maire maakte sinds 1599 deel
uit van een winstgevende compag
nie die voer op de kusten van de
Indische Archipel. Later maakte hij
vanaf de oprichting in 1602 als
voornaamste aandeelhouder en als
bewindhebber van de VOC deel uit
van de Kamer van Amsterdam. In
1599 kocht Le Maire gronden van
de graven van Egmond onder
andere het gebied dat wij nu ken
nen als de Donkere Duinen, Nieuw
Den Helder en de Schooten. Hij
zag hierin een gunstig beleggings
object om gelden die met de over
zeese handel verdiend waren ren
dabel te maken. De gronden bleven
tot het jaar 1789, dus bijna twee
honderd jaar lang, in overeenstem
ming met zijn testamentaire wens,
in beheer van zijn nakomelingen
de Erven Le Maire. Daarna werd
het gehele gebied door verkoop
eigendom van het rijk. Zijn zoon
Jacques Le Maire leidde met Wil
lem Cornelisz. Schouten de expedi
tie om een nieuwe doorvaart naar
de Aziatische landen te zoeken via
Zuid-Amerika. Zij vonden begin
1616 ten zuiden van Vuurland een
voordien onbekende straat en kaap,
die zij Straat Le Maire en Kaap
Hoorn noemden. Naar beide expe
ditieleiders zijn straten in de wijk
Oud Den Helder vernoemd.
Galgen op Huisduinen
De gedragsregels voor de opvaren
den van VOC-schepen stonden
nauwkeurig omschreven. Het bera
men of uitvoeren van muiterij
behoorde tot de zware vergrijpen.
In 1763 begon een van de meest
beschreven muiterijen, op het
VOC- schip de Nijenburg. Eerst
was er de onvrede door de geron
selde aanwerving in Hoorn van een
aantal buitenlandse matrozen en
soldaten die zich bedrogen voel
den. Gevolgd door mishandelingen
en door gebrek aan respect voor
andersgelovigen aan boord van het
schip. Nog geen maand na het ver
trek uit het Marsdiep brak op 14
juni 1763 muiterij uit. Bij de actie
kwam de onderstuurman om het
leven. De muiters zetten daarna
koers richting een haven in Brazi
lië; zij dachten daar niet aan
Nederland te worden uitgeleverd.
11